Dostępność plus: dostępność architektoniczna
W 2018 roku przedstawiono program „Dostępność plus”. Program ma poprawić dostępność przestrzeni publicznej, produktów i usług pod względem architektonicznym, informacyjnym i komunikacyjnym oraz cyfrowym. W tym materiale chcemy przybliżyć dostępność architektoniczną.
Zgodnie z ustawą o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami do zapewniania dostępności architektonicznej zobowiązane są podmioty publiczne. Ponadto zapewnienie dostępności jest również obowiązkiem innych podmiotów, jeżeli realizują zadania finansowane ze środków publicznych.
W Ustawie o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami określono zakres zapewnienia dostępności architektonicznej. Musi on obejmować:
- • zapewnienie wolnych od barier poziomych i pionowych przestrzeni komunikacyjnych budynków,
- • instalację urządzeń lub zastosowanie środków technicznych i rozwiązań architektonicznych w budynku, które umożliwiają dostęp do wszystkich pomieszczeń, z wyłączeniem pomieszczeń technicznych,
- • zapewnienie informacji na temat rozkładu pomieszczeń w budynku, co najmniej w sposób wizualny i dotykowy lub głosowy,
- • zapewnienie wstępu do budynku osobie korzystającej z psa asystującego,
- • zapewnienie osobom ze szczególnymi potrzebami możliwości ewakuacji lub ich uratowania w inny sposób.
Zgodnie z ustawą podmioty publiczne zostały zobowiązane do usuwania barier i zapobiegania ich powstawaniu. Barierę stanowi każda przeszkoda lub ograniczenie architektoniczne, które uniemożliwia lub utrudnia osobom ze szczególnymi potrzebami udział w różnych sferach życia na zasadzie równości z innymi osobami.
Wiele instytucji ma swoje siedziby w budynkach, które powstały w oparciu o nieobowiązujące już przepisy budowlane, często również w budynkach zabytkowych. W takich obiektach schody, windy, drzwi, szerokości korytarzy i inne elementy architektoniczne mogą mieć inne parametry niż wymaga się w przypadku nowych budynków.
Tak więc brak windy, pochylni lub podjazdu dla osób korzystających z wózka inwalidzkiego, tyflomapy, pętli indukcyjnej, oznaczenia schodów (pierwszy i ostatni w ciągu schodów) traktowane jest jako brak dostępności architektonicznej. Jeżeli spotkamy się z takimi brakami możemy złożyć do takiej instytucji wniosek o braku dostępności. Jeżeli jednostka nadal, pomimo złożenia pisma, nie zapewnia dostępności można złożyć skargę na brak dostępności do Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). We wniosku trzeba wykazać interes faktyczny, czyli to, że osoba ze szczególnymi potrzebami chce skorzystać z usług świadczonych przez dany podmiot (np. załatwienie sprawy w urzędzie).
Podmiot publiczny ma 14 dni na zapewnienie dostępności. Jeżeli wymaga to więcej czasu, jednostka może wydłużyć realizację wniosku do 2 miesięcy, jednak musi o tym powiadomić osobę, która złożyła wniosek. Gdy bariera będzie niemożliwa do usunięcia, podmiot publiczny ma obowiązek poinformować o tym wnioskodawcę. Wówczas konieczne jest zapewnienie osobie ze szczególnymi potrzebami dostępu alternatywnego np. pomoc innej osoby.
Formularz wniosku znajduje się na stronie: https://www.pfron.org.pl/aktualnosci/szczegoly-aktualnosci/news/jak-korzystac-z-prawa-do-dostepnosci/. Pismo można złożyć za pośrednictwem ePUAP lub portalu gov.pl.
Na terenie całego kraju jest obecnie mnóstwo podmiotów publicznych, które nie zapewniają podstawowego minimum dostępności architektonicznej. Tłumaczenie się tym, że konserwator nie wyrazi zgody np. na windę zewnętrzną/wewnętrzną jest błędnym tłumaczeniem. Konserwator może wyrazić zgodę wskazując, w którym miejscu można taką windę zamontować.
Drodzy czytelnicy portalu nie bójmy się składać wniosków o brak dostępności architektonicznej ale również cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej. Program „Dostępność plus” działa po to, aby z niego korzystać i poprawiać dostępność architektoniczną.
Andrzej Koenig
Ociemniały