Rozwój cywilizacyjny powoduje, że żyjemy coraz dłużej, mamy dostęp do nowoczesnej medycyny i powszechnej służby zdrowia, ale to też powoduje, że w społeczeństwach wysokorozwiniętych zwiększa się odsetek osób starszych i niepełnosprawnych, a jednocześnie zwiększają się potrzeby, które należy zaspokoić. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, aby te potrzeby zaspokajać w sposób profesjonalny.
Jedną z profesji funkcjonującą na rynku usług oferowanych osobom niepełnosprawnym jest zawód: asystent osoby niepełnosprawnej. To nowa specjalność, zawód asystent osoby niepełnosprawnej funkcjonuje od roku 2001 r. (w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego znajduje się pod symbolem: 346[02], natomiast w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy posiada oznaczenie: 341201). Dyplom asystenta osoby niepełnosprawnej otrzymują absolwenci rocznych szkół policealnych kształcących na kierunku i w zawodzie: asystent osoby niepełnosprawnej.
„Asystent to nie opiekun – tłumaczy Jacek Październy ze Stowarzyszenia FAON – po prostu asystent ma asystować osobie niepełnosprawnej, a nie opiekować się nią. Z naszych doświadczeń wynika, że usługi asystenckie są mylone z usługami opiekuńczymi. Na czym więc polega różnica? Przede wszystkim asystent nie powinien decydować za osobę niepełnosprawną, to osoba niepełnosprawna podejmuje kluczowe decyzje nie asystent”. Zadaniem asystenta nie jest podawanie leków czy wykonywanie czynności higienicznych lub samoobsługowych. Czynności asystenckie to głównie wspieranie podopiecznego w realizacji programu rehabilitacji społecznej i zawodowej, a także medycznej.
Asystent przede wszystkim wspiera osobę niepełnosprawną, wyręcza rodzinę i osoby z najbliższego otoczenia, które do tej pory do pomocy osobie niepełnosprawnej były zobligowane. Czynności asystenckie to przede wszystkim pomoc w dotarciu w określone miejsce, towarzyszenie podczas wizyt lekarskich, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, wsparcie towarzyszące oraz wsparcie w rehabilitacji, także medycznej. Stowarzyszenie FAON z Katowic, które powstało w 2010 roku i zajmuje się przede wszystkim zagadnieniem asystencji dla osób niepełnosprawnych opracowało swoisty katalog podstawowych usług i działań, które powinien wykonywać asystent, są tam między innymi usługi przewozowe, towarzyszące, pomoc w wykonywaniu czynności dnia codziennego, konsultacyjne i doradcze, wsparcie edukacyjne i zawodowe. (Katalog dostępny jest na stronie: www.asysyent.katowice.pl).
W Polsce wsparcie asystenckie dopiero raczkuje. Regularne usługi asystenckie są dostępne tylko w kilku miastach, czasem ma ono charakter incydentalny, jednak niestety najczęściej asystent osoby niepełnosprawnej wciąż jest terminem nieznanym. Natomiast w Stanach Zjednoczonych i w Europie Zachodniej pomoc asystenta jest normą. W Polsce też z pewnością tak będzie, potrzeba tylko czasu, aby pomoc asystencka stała się jedną z podstawowych form wsparcia osób z niepełnosprawnościami.
Szerzej o asystenturze, jej formach i sposobach organizacji i finansowania opiszemy w kolejnych numerach Biuletynu „NTIT”. Zapraszam serdecznie, Joanna Zarzycka.
Kontakt: Stowarzyszenie FAON, tel. 514 00 35 31.
Zdjęcie do tekstu:
Asystent w pracy. Ze zbiorów Stowarzyszenia FAON.
Joanna Zarzycka