AKTY PRAW­NE REGU­LU­JĄ­CE SPRA­WY KSZTAŁ­CE­NIA UCZNIÓW ZE SPE­CJAL­NY­MI POTRZE­BA­MI EDUKACYJNYMI

Poni­żej przed­sta­wia­my akty praw­ne regu­lu­ją­ce spra­wy kształ­ce­nia uczniów ze spe­cjal­ny­mi potrze­ba­mi edu­ka­cyj­ny­mi.
Każ­de dziec­ko nie­peł­no­spraw­ne ma pra­wo do nauki, co zapew­nia art. 70 Kon­sty­tu­cji RP, usta­wa o sys­te­mie oświa­ty i inne akty praw­ne, któ­rych tytu­ły poda­je­my niżej z krót­kim komentarzem. 


Usta­wa o sys­te­mie oświa­ty z 7 wrze­śnia 1991 r. (DzU z 1996 r. nr 67, poz. 329 i nr 106, poz. 496, z 1997 r. nr 28, poz. 153 i nr 141, poz. 943, z 1998 r. nr 117, poz. 759 i nr 162, poz. 1126, z 2000 r. nr 12, poz. 136, nr 19, poz. 239, nr 48, poz. 550, nr 104, poz. 1104, nr 120, poz. 1268 i nr 122, poz. 1320, z 2001 r. nr 111, poz. 1194 i nr 144, poz. 1615, z 2002 r. nr 41, poz. 362, nr 113, poz. 984 i nr 200, poz. 1683 oraz z 2003 r. nr 6, poz. 65).
Zgod­nie z art. 1. usta­wy sys­tem oświa­ty zapew­nia w szcze­gól­no­ści:
•  pra­wo każ­de­go oby­wa­te­la do kształ­ce­nia się,
•  dosto­so­wa­nie orga­ni­za­cji, tre­ści i metod naucza­nia do moż­li­wo­ści psy­cho­fi­zycz­nych uczniów,
•  korzy­sta­nie z opie­ki psy­cho­lo­gicz­no-peda­go­gicz­nej i spe­cjal­nych form pra­cy dydak­tycz­nej,
•  pobie­ra­nie nauki we wszyst­kich typach szkół przez dzie­ci i mło­dzież nie­peł­no­spraw­ną zgod­nie z indy­wi­du­al­ny­mi pre­dys­po­zy­cja­mi, potrze­ba­mi roz­wo­jo­wy­mi oraz edukacyjnymi.

Usta­wa zobo­wią­zu­je tak­że mini­stra wła­ści­we­go do spraw oświa­ty i wycho­wa­nia do usta­le­nia zasad i orga­ni­za­cji opie­ki nad ucznia­mi nie­peł­no­spraw­ny­mi oraz ich kształ­ce­nia w ogól­no­do­stęp­nych i inte­gra­cyj­nych szko­łach i pla­ców­kach oraz orga­ni­za­cji kształ­ce­nia spe­cjal­ne­go.
  
2.
Roz­po­rzą­dze­nie Mini­stra Edu­ka­cji Naro­do­wej i Spor­tu z dnia 7 wrze­śnia 2004 r. w spra­wie warun­ków i spo­so­bu oce­nia­nia, kla­sy­fi­ko­wa­nia i pro­mo­wa­nia uczniów i słu­cha­czy oraz prze­pro­wa­dza­nia egza­mi­nów i spraw­dzia­nów w szko­łach publicz­nych (Dz. U. nr 199, poz. 2046 z późn. zm.)

Pre­cy­zu­je ono zapi­sy regu­lu­ją­ce spra­wy zwią­za­ne z oce­nia­niem i egza­mi­no­wa­niem uczniów ze spe­cjal­ny­mi potrze­ba­mi edu­ka­cyj­ny­mi, w tym m.in.:
•  koniecz­ność dosto­so­wa­nia przez nauczy­cie­li wyma­gań edu­ka­cyj­nych do indy­wi­du­al­nych potrzeb psy­cho­fi­zycz­nych ucznia,
•  moż­li­wość zwol­nie­nia ucznia z wadą słu­chu lub z głę­bo­ką dys­lek­sja roz­wo­jo­wą z nauki dru­gie­go języ­ka obce­go,
•  regu­lu­je for­mę i warun­ki spraw­dzia­nu bądź egza­mi­nu do któ­re­go przy­stę­pu­ją ucznio­wie z dys­funk­cja­mi,
•  okre­śla doku­men­ty pre­cy­zu­ją­ce zakres dosto­so­wa­nia wyma­gań edu­ka­cyj­nych i egza­mi­na­cyj­nych (orze­cze­nie lub opi­nia porad­ni),
•  okre­śla gdzie moż­na zna­leźć zakres spraw­dza­nych umie­jęt­no­ści i wia­do­mo­ści (stan­dar­dy) dla uczniów nie­wi­do­mych i sła­bo widzą­cych, nie­sły­szą­cych i sła­bo sły­szą­cych w przy­pad­ku spraw­dzia­nu, egza­mi­nu gim­na­zjal­ne­go i maturalnego. 

.
Roz­po­rzą­dze­nie Mini­stra Edu­ka­cji Naro­do­wej z dnia 10 sierp­nia 2001 r. w spra­wie stan­dar­dów wyma­gań będą­cych pod­sta­wą prze­pro­wa­dza­nia spraw­dzia­nów i egza­mi­nów (DzU nr 92, poz.1020 z późn. zm.)
Zawie­ra wyma­ga­nia, któ­re uwzględ­nia­ją cele i zada­nia edu­ka­cyj­ne, zakres tre­ści naucza­nia oraz umie­jęt­no­ści i osią­gnię­cia uczniów zawar­te w odpo­wied­nich pod­sta­wach programowych.

Roz­po­rzą­dze­nie uwzględ­nia stan­dar­dy wyma­gań egza­mi­na­cyj­nych dla uczniów z dys­funk­cja­mi:
•  w przy­pad­ku spraw­dzia­nu w ostat­niej kla­sie szko­ły pod­sta­wo­wej — dla uczniów nie­wi­do­mych i sła­bo widzą­cych, nie­sły­szą­cych i sła­bo sły­szą­cych
•  w przy­pad­ku egza­mi­nu w ostat­nim roku nauki w gim­na­zjum — dla uczniów nie­wi­do­mych i sła­bo widzą­cych, nie­sły­szą­cych i sła­bo sły­szą­cych
•  w przy­pad­ku egza­mi­nu matu­ral­ne­go — dla osób nie­sły­szą­cych z języ­ka pol­skie­go, języ­ków obcych nowo­żyt­nych tj. języ­ka angiel­skie­go i języ­ka nie­miec­kie­go, histo­rii i wie­dzy o społeczeństwie.

Roz­po­rzą­dze­nie Mini­stra Edu­ka­cji Naro­do­wej i Spor­tu z dnia 7 stycz­nia 2003 r. w spra­wie zasad udzie­la­nia i orga­ni­za­cji pomo­cy psy­cho­lo­gicz­no-peda­go­gicz­nej w publicz­nych przed­szko­lach, szko­łach i pla­ców­kach (DzU nr 11, poz. 114)
Infor­mu­je o rodza­jach pomo­cy, for­mach jej orga­ni­zo­wa­nia a tak­że okre­śla zada­nia peda­go­ga szkol­ne­go. Porad­nia zapew­nia dziec­ku pomoc psy­cho­lo­gicz­no-peda­go­gicz­ną zale­co­ną w orze­cze­niu, w takim zakre­sie, w jakim do udzie­le­nia tej pomo­cy nie jest przy­go­to­wa­na szko­ła lub placówka 

Roz­po­rzą­dze­nie Mini­stra Edu­ka­cji Naro­do­wej i Spor­tu z dnia 11 grud­nia 2002 r. w spra­wie szcze­gó­ło­wych zasad dzia­ła­nia publicz­nych porad­ni psy­cho­lo­gicz­no-peda­go­gicz­nych, w tym publicz­nych porad­ni spe­cja­li­stycz­nych (DzU z 2003 r. nr 5, poz.46)
   Porad­nie psy­cho­lo­gicz­no-peda­go­gicz­ne wyda­ją m.in. opi­nie w spra­wach:
•  dosto­so­wa­nia wyma­gań edu­ka­cyj­nych wyni­ka­ją­cych z pro­gra­mu naucza­nia do indy­wi­du­al­nych potrzeb ucznia, u któ­re­go stwier­dzo­no spe­cy­ficz­ne trud­no­ści w ucze­niu się, unie­moż­li­wia­ją­ce spro­sta­nie tym wyma­ga­niom,
•  zwol­nie­nia ucznia z wadą słu­chu lub z głę­bo­ką dys­lek­sją roz­wo­jo­wą nauki dru­gie­go języ­ka obce­go,
•  przy­stą­pie­nia ucznia do spraw­dzia­nu lub egza­mi­nu w warun­kach i for­mie dosto­so­wa­nych do jego indy­wi­du­al­nych potrzeb psychofizycznych. 

Roz­po­rzą­dze­nie Mini­stra Edu­ka­cji Naro­do­wej z dnia 12 lute­go 2001 r. w spra­wie orze­ka­nia o potrze­bie kształ­ce­nia spe­cjal­ne­go lub indy­wi­du­al­ne­go naucza­nia dzie­ci i mło­dzie­ży, oraz szcze­gó­ło­wych zasad kie­ro­wa­nia do kształ­ce­nia spe­cjal­ne­go lub indy­wi­du­al­ne­go naucza­nia. (DzU nr 13, poz. 114 z późn. zm.)
Regu­lu­je spra­wy zwią­za­ne ze skła­dem zespo­łu orze­ka­ją­ce­go, jego powo­ły­wa­niem, z pro­ce­du­rą skła­da­nia wnio­sku o wyda­nie orze­cze­nia i zawie­ra wzo­ry orze­czeń. Sta­no­wi, m.in. że dzia­ła­ją­ce w porad­niach zespo­ły orze­ka­ją­ce wyda­ją orze­cze­nia o potrze­bie kształ­ce­nia spe­cjal­ne­go bądź indy­wi­du­al­ne­go naucza­nia na wnio­sek rodzi­ców (praw­nych opie­ku­nów) ucznia.

Autor: Kata­rzy­na Kole­tyń­ska i Hali­na Sit­ko, Cen­tral­na Komi­sja Egzaminacyjna