Pora­da nr 10

Witam. Jestem ojcem oso­by nie­peł­no­spraw­nej i opie­ku­nem usta­wo­wym. Po roz­wo­dzie z żoną któ­ra zamiesz­ku­je ze swo­im kon­ku­ben­tem pod innym adre­sem zło­ży­ła pozew o podział mająt­ku wspól­ne­go miesz­ka­nia wła­sno­ścio­we­go, powo­ły­wa­łem sie na art.5 k.c ze wzglę­du na opie­ke nad synem nie­peł­no­spraw­nym ze znacz­nym stop­niem nie­peł­no­spraw­no­ści (nie­do­wład czte­ro­koń­czy­no­wy, pora­że­nie mózgo­we, oso­ba ociem­nia­ła z epi­lep­sją i z wiru­so­wym zapa­le­niem wątro­by typu B) sta­ra­łem sie by sąd pomniej­szył spła­te żony o 1/3 ponie­waż syn został pod moją opie­ką a mat­ka cał­ko­wi­cie się syna wyrze­kła co jest udo­wod­nio­ne. Dla­te­go chciał­bym pora­dzić sie jakie zasto­so­wa­nie praw­ne może mieć w naszym przy­pad­ku w/w arty­kuł 5k.c. Miesz­ka­nie jest małe 35.5 m² a sąd w uza­sad­nie­niu wyro­ku podał że mam sprze­dać je i zamiesz­kać z synem w mniej­szym. Chciał­bym sie rów­nież pora­dzić czy ist­nie­je jakaś usta­wa lub dział praw­ny mówią­cy o warun­kach w jakich powin­na miesz­kać oso­ba nie­peł­no­spraw­na z upo­śle­dze­niem umy­sło­wym i czy to praw­da że oso­bie nie­peł­no­spraw­nej przy­słu­gu­je osob­ny pokój. Ponie­waż chce wzno­wić postę­po­wa­nie w spra­wie. Z góry uprzej­mie dziękuje.

Dzień dobry, Moją odpo­wiedź zacznę od tego, że wzno­wie­nie postę­po­wa­nia cywil­ne­go moż­li­we jest jedy­nie w enu­me­ra­tyw­nie wska­za­nych sytu­acjach i zanim podej­mie Pan decy­zję co do skła­da­nia takie­go wnio­sku, pro­szę oce­nić, już na tym eta­pie, czy ma on w ogó­le szan­sę powo­dze­nia. Oczy­wi­ście nie ma potrze­by wzno­wie­nia postę­po­wa­nia, jeśli np. wciąż bie­gnie ter­min do wnie­sie­nia apelacji.

Listę sytu­acji, w któ­rych moż­li­we jest wzno­wie­nie postę­po­wa­nia cywil­ne­go (bo zakładam,że o tą insty­tu­cję praw­ną cho­dzi) prze­wi­du­ją art. 401–404 kodek­su postę­po­wa­nia cywil­ne­go (w przy­pad­ku postę­po­wa­nia o podział mająt­ku, war­to powo­łać się też na prze­pis art. 524 oraz art. 13 par. 2 kpc). Uwa­żam, że nie ma potrze­by wska­zy­wa­nia kom­plet­nej listy przy­czyn — wspo­mnia­ne prze­pi­sy znaj­dzie Pan na stro­nie http://isap.sejm.gov.pl/. Praw­do­po­dob­nie w Pana sytu­acji pod­sta­wą wzno­wie­nia — hipo­te­tycz­nie — mogła­by być oko­licz­ność wska­za­na w art. 403 par. 2 kpc, któ­ry mówi, iż moż­na rów­nież żądać wzno­wie­nia w razie póź­niej­sze­go wykry­cia pra­wo­moc­ne­go wyro­ku, doty­czą­ce­go tego same­go sto­sun­ku praw­ne­go, albo wykry­cia takich oko­licz­no­ści fak­tycz­nych lub środ­ków dowo­do­wych, któ­re mogły­by mieć wpływ na wynik spra­wy, a z któ­rych stro­na nie mogła sko­rzy­stać w poprzed­nim postępowaniu.

Pro­szę zwró­cić uwa­gę na koń­ców­kę tego prze­pi­su — powo­ła­ne dowo­dy i oko­licz­no­ści fak­tycz­ne są tego rodza­ju, że stro­na nie mogła z nich sko­rzy­stać w poprzed­nim postę­po­wa­niu — przy czym cho­dzi tu o nie­moż­li­wość obiek­tyw­ną (np. były w tam­tym momen­cie nie­zna­ne). Co wię­cej, wnio­sek o wzno­wie­nie trze­ba zło­żyć w ter­mi­nie 3 mie­się­cy od dnia ujaw­nie­nia się takiej oko­licz­no­ści, co nale­ży wyka­zać we wnio­sku. Pozna­nie nowej inter­pre­ta­cji prze­pi­sów nie sta­no­wi pod­sta­wy wznowienia.

Co do sto­so­wa­nia art. 5 kc przy podzia­le mająt­ku, trze­ba zauwa­żyć, że sądy robią to bar­dzo ostroż­nie i wyjąt­ko­wo, ponie­waż orze­cze­nie sądu może dopro­wa­dzić do pozba­wie­nia kogoś wła­sno­ści, a prze­pi­sy (w tym Kon­sty­tu­cji) wła­sność chro­nią w bar­dzo wyso­kim stop­niu. Jed­nak ist­nie­je posta­no­wie­nie Sądu Naj­wyż­sze­go z dnia 22 stycz­nia 2009 r. w spra­wie III CSK 251/2008 (prze­sy­łam), w któ­rym SN dopu­ścił moż­li­wość zasto­so­wa­nia art. 5 kc przy podzia­le mająt­ku wspól­ne­go. Pozwo­lę sobie zacy­to­wać frag­ment uza­sad­nie­nia: “(…)trze­ba dojść do wnio­sku, iż nie moż­na w spo­sób gene­ral­ny wyłą­czyć moż­li­wo­ści zasto­so­wa­nia art. 5 k.c. jako pod­sta­wy do obni­że­nia spłat lub dopłat z udzia­łów przy podzia­le mająt­ku wspól­ne­go byłych mał­żon­ków. Dopusz­czal­ność takiej sądo­wej korek­ty wyso­ko­ści tych należ­no­ści musi być, rzecz jasna, uspra­wie­dli­wio­na wyjąt­ko­wy­mi oko­licz­no­ścia­mi. Czy takie zacho­dzą w roz­po­zna­wa­nej spra­wie, nie moż­na prze­są­dzić w obec­nym jej sta­nie. Potrzeb­ne są w tej mie­rze szcze­gó­ło­we usta­le­nia co do sytu­acji oso­bi­stej i mająt­ko­wej oboj­ga byłych mał­żon­ków i na tym tle usta­le­nie real­nych moż­li­wo­ści płat­ni­czych uczest­nicz­ki, z uwzględ­nie­niem sta­nu i rze­czy­wi­stej war­to­ści nie­ru­cho­mo­ści poło­żo­nej w R., nale­żą­cej do niej i do jej siostry.”

Nie spo­sób orzec czy art. 5kc mógł­by mieć zasto­so­wa­nie w Pana sytu­acji — każ­da sytu­acja jest wyjąt­ko­wa, a sędzio­wie mają sze­ro­ką moż­li­wość decy­do­wa­nia, czy art. 5kc może mieć zasto­so­wa­nie. Nie­za­leż­nie od powyż­szych roz­wa­żań, pro­szę pamię­tać o ogra­ni­cze­niach for­mal­nych wyni­ka­ją­cych z prze­pi­sów o wzno­wie­niu postępowania.

Co do dru­gie­go pyta­nia, żad­ne prze­pi­sy nie prze­wi­du­ją, w jakich warun­kach ma prze­by­wać nie­peł­no­spraw­ne umy­sło­wo dziec­ko. Pra­wo do zamiesz­ki­wa­nia w osob­nym poko­ju ma zna­cze­nie przy ubie­ga­niu się o doda­tek miesz­ka­nio­wy, zwięk­sza bowiem ono nor­ma­tyw­ną powierzch­nię użyt­ko­wa loka­lu, któ­ra jest jed­ną z prze­sła­nek ubie­ga­nia się o doda­tek miesz­ka­nio­wy. I tak, zgod­nie z art. 5 ust. 3, nor­ma­tyw­ną powierzch­nię powięk­sza się o 15 m², jeże­li w loka­lu miesz­kal­nym zamiesz­ku­je oso­ba nie­peł­no­spraw­na poru­sza­ją­ca się na wóz­ku lub oso­ba nie­peł­no­spraw­na, któ­rej nie­peł­no­spraw­ność wyma­ga zamiesz­ki­wa­nia w oddziel­nym pokoju.

Fakt, czy dana oso­ba ma pra­wo do zamiesz­ki­wa­nia w osob­nym poko­ju, stwier­dza się w orze­cze­niu o niepełnosprawności.

Pozdra­wiam,
Mate­usz Turski.