„Hola Gali­zia”, czy­li wspo­mnie­nie wizy­ty tema­tycz­nej w Hiszpanii

Fun­du­sze unij­ne umoż­li­wia­ją nam cie­ka­we moż­li­wo­ści pozna­wa­nia dobrych roz­wią­zań oraz zdo­by­wa­nia nowych zagra­nicz­nych doświad­czeń. Finan­so­wa­ne ze środ­ków UE wymia­ny, sta­że i prak­ty­ki zawo­do­we, wizy­ty stu­dyj­ne i tema­tycz­ne, semi­na­ria, warsz­ta­ty, kon­fe­ren­cje to dosko­na­łe spo­so­by na to, aby pozna­wać jak dzia­ła­ją inni, czym dys­po­nu­ją, jaki­mi pra­cu­ją meto­da­mi, jakie reali­zu­ją pro­jek­ty, jakie efek­ty przy­no­si ich pra­ca — co robią ina­czej, a co dzia­ła zupeł­nie podobnie.

Mia­łam oka­zję zupeł­nie nie­daw­no uczest­ni­czyć w wizy­cie stu­dyj­nej w Hisz­pa­nii, któ­ra zosta­ła w ramach dzia­ła­nia sys­te­mo­we­go „Damy radę – pro­gram akty­wi­za­cji zawo­do­wej w Kato­wi­cach” reali­zo­wa­ne­go przez Miej­ski Ośro­dek Pomo­cy Spo­łecz­nej w Kato­wi­cach. Celem nasze­go wyjaz­du do Hisz­pa­nii (kon­kret­nie regio­nu Gali­zii, miast: Pedrón, La Coru­ña oraz San­tia­go de Com­po­ste­la) była wymia­na doświad­czeń oraz pozna­nie tam­tej­szych dzia­łań zwią­za­nych z akty­wi­za­cją zawo­do­wą i spo­łecz­ną osób niepełnosprawnych.

Pro­gram naszej wizy­ty do Hisz­pa­nii został opra­co­wa­ny bar­dzo sta­ran­nie i dla­te­go umoż­li­wił nam odwie­dze­nie wie­lu inte­re­su­ją­cych nas miejsc. Przede wszyst­kim zapo­zna­li­śmy się z dzia­łal­no­ścią gosz­czą­cej nas Fun­da­cji Paide­ia oraz współ­pra­cu­ją­cych z nią pod­mio­tów, odwie­dzi­li­śmy mię­dzy inny­mi dzien­ny dom opie­ki dla osób z nie­peł­no­spraw­no­ścią inte­lek­tu­al­ną, sto­wa­rzy­sze­nie dzia­ła­ją­ce na rzecz osób nie­peł­no­spraw­nych oraz miej­sca akty­wi­zu­ją­ce zawo­do­wo oso­by nie­peł­no­spraw­ne: pra­cow­nię gra­ficz­ną oraz pola, szklar­nie i ogrody.

Pod­czas nasze­go poby­tu w Hisz­pa­nii mie­li­śmy oka­zję dokład­nie poznać spo­so­by i meto­dy pra­cy z oso­ba­mi nie­peł­no­spraw­ny­mi wyko­rzy­sty­wa­ne przez hisz­pań­skie orga­ni­za­cje, zoba­czyć pomiesz­cze­nia oraz wypo­sa­że­nie jaki­mi dys­po­nu­ją hisz­pań­scy tera­peu­ci, a tak­że uzu­peł­nić tę wie­dzę w bez­po­śred­nim kontakcie. 

Co cie­ka­we wspar­cie sys­te­mo­we, któ­rym w Hisz­pa­nii obję­te są oso­by nie­peł­no­spraw­ne jest bar­dzo zbli­żo­ne do pomo­cy ofe­ro­wa­nej tej gru­pie w Pol­sce, dla­te­go też moż­li­we będzie wpro­wa­dze­nie tam spraw­dzo­nych, a pozna­nych przez nas pod­czas wizy­ty roz­wią­zań i drob­nych mody­fi­ka­cji w naszych ośrodkach. 

Nie­któ­re dzia­ła­nia są bar­dzo zbli­żo­ne do tych funk­cjo­nu­ją­cych w Pol­sce. Po zakoń­cze­niu pro­ce­su edu­ka­cji oso­ba z nie­peł­no­spraw­no­ścią w Hisz­pa­nii może roz­po­cząć aktyw­ność zawo­do­wą lub otrzy­mać wspar­cie w ośrod­ku będą­cym odpo­wied­ni­kiem naszych Warsz­ta­tów Tera­pii Zaję­cio­wej, w któ­rych obok reha­bi­li­ta­cji psy­cho­lo­gicz­nej i peda­go­gicz­nej pro­wa­dzo­ne są tak­że dzia­ła­nia zawo­do­we, my aku­rat oglą­da­li­śmy ośro­dek, w któ­rym oso­by nie­peł­no­spraw­ne skrę­ca­ły drob­ne ele­men­ty meta­lo­we wyko­rzy­sty­wa­ne dalej w pro­duk­cji lamp.

W Hisz­pa­nii rów­nież kosz­ty pra­cy pra­cow­ni­ków nie­peł­no­spraw­nych są refun­do­wa­ne ze środ­ków publicz­nych. Tam rów­nież funk­cjo­nu­je otwar­ty rynek pra­cy, na któ­rym two­rzo­ne są miej­sca pra­cy dla osób nie­peł­no­spraw­nych oraz odpo­wied­nik nasze­go chro­nio­ne­go ryn­ku pra­cy, gdzie znaj­du­ją zatrud­nie­nie oso­by z nie­peł­no­spraw­no­ścią – to głów­nie zakła­dy dzia­ła­ją­ce w obsza­rze eko­no­mii społecznej. 

Mie­li­śmy oka­zję oso­bi­ście odwie­dzić, kil­ka miejsc zatrud­nia­ją­cych nie­peł­no­spraw­nych pra­cow­ni­ków. Pod­mio­ty te podob­nie jak w Pol­sce wyko­nu­ją usłu­gi dru­kar­skie i poli­gra­ficz­ne, a tak­że pro­wa­dzą gospo­dar­stwa ogrod­ni­cze oraz plan­ta­cje roślin­ne. W ramach pro­jek­tów finan­so­wa­nych ze środ­ków unij­nych w Hisz­pa­nii podej­mu­je się rów­nież dzia­ła­nia wpro­wa­dza­ją­ce pra­cow­ni­ków nie­peł­no­spraw­nych na otwar­ty rynek pra­cy. Widzie­li­śmy sta­no­wi­ska dla osób z nie­peł­no­spraw­no­ścią inte­lek­tu­al­ną zor­ga­ni­zo­wa­ne w hiper­mar­ke­tach czy na sta­cjach benzynowych. 

Hisz­pa­nie podob­nie jak my bory­ka­ją się z pro­ble­mem wpro­wa­dza­nia osób z nie­peł­no­spraw­no­ścią inte­lek­tu­al­ną na rynek pra­cy. Prze­róż­ne pro­jek­ty akty­wi­zu­ją i przy­go­to­wu­ją chęt­nych do pra­cy, nato­miast ze zna­le­zie­niem pra­cy dla nie­peł­no­spraw­nych jest kło­pot. Jak więc się oka­zu­je, nie tyl­ko w naszym kra­ju zatrud­nia­nie osób nie­peł­no­spraw­nych sta­no­wi wyzwa­nie dla pra­co­daw­ców, ale i w innych czę­ściach Euro­py jest to jesz­cze spra­wa wyma­ga­ją­ca pra­cy i wła­ści­wej pro­mo­cji. I choć pod wie­lo­ma nie­wąt­pli­wy­mi wzglę­da­mi hisz­pań­ska Gali­zia róż­ni się od Gór­ne­go Ślą­ska, to w rze­czy­wi­sto­ści nie­któ­re pro­ble­my są bar­dzo podobne.

Joan­na Zarzycka