Agresja- wszelkie działanie (fizyczne lub słowne), którego celem jest wyrządzenie krzywdy fizycznej lub psychicznej- rzeczywistej bądź symbolicznej- jakiejś osobie lub czemuś, co ją zastępuje. Agresja jest zazwyczaj reakcją na frustrację, jest też przejawem wrogości.
Czynnikami wywołującymi agresję mogą być:
- frustracja- powstaje ona wówczas, gdy pojawia się przeszkoda utrudniająca lub uniemożliwiająca osiągnięcie jakiegoś celu.
- ból fizyczny, ale często zależy to od sytuacji w jakiej on powstaje.
- niezaspokojenie podstawowych potrzeb człowieka: miłości i bezpieczeństwa
- może być wynikiem przejmowania zachowań agresywnych od obserwowanych osób
Przyczyny tkwiące w rodzinie :
- brak ciepła, zaangażowania, zainteresowania sprawami dziecka
- brak kontaktu z dzieckiem, pozostawienie go na długo w placówce i nie interesowanie się nim
- zorientowanie dorosłych na wartości konsumpcyjne i nie spędzanie czasu wolnego z dziećmi
- pobłażliwość i przyzwolenie dla dziecka na stosowanie agresji wobec innych
- brak jasnego przekazu co jest dobre, a co złe
- brak jasno wyznaczonych granic – jak dziecku wolno się zachować , a jak nie
- stosowanie agresji i przemocy przez rodziców w kontaktach między dorosłymi i w stosunku do samego siebie
- wychowanie w duchu „dziecko nie ma głosu”
- rozwiązywanie konfliktów i napięć domowych metodami „siłowymi”
- kryzysy domowe (kłótnie, rozwód rodziców)
- podwójne wzorce zachowań (co innego mówi, co innego robi)
- gorący temperament samego dziecka
- pogarszanie się sytuacji ekonomiczno-społecznej co powoduje ograniczenie możliwości zaspokajania potrzeb
Wpływ grupy rówieśniczej:
Dzieci mogą przyłączać się do prześladowania kolegów, ponieważ:
- naśladują osobę z grupy, ocenianą przez nich pozytywnie (odważna, silna), która zachowuje się agresywnie; oni sami często są niepewni swej pozycji w grupie
- widzą, że używający przemocy uczeń odnosi korzyści, nie traci swej popularności
- naśladujący uczeń stosujący przemoc nie spotyka się z negatywnymi konsekwencjami ze strony dorosłych
- w grupie rozmywa się odpowiedzialność (jeżeli jest się jednym z wielu odpowiedzialność słabnie i zmniejsza się poczucie winy
Do zadań rodziców należy:
- kontrola czasu spędzanego przed telewizorem i komputerem;
- recenzowanie oglądanych przez dziecko programów;
- właściwe oddziaływania wychowawcze, uczenie społecznie akceptowanych zachowań ;
- aktywne włączanie dziecka w życie rodzinne, wspólne spędzanie wolnego czasu w sposób ciekawy i inspirujący dla dziecka;
- wdrażanie dziecka do obcowania z kulturą, sztuką, techniką;
- utrzymanie więzi emocjonalnych rodziny;
- znajomość środowiska rówieśniczego swojego dziecka;
- właściwe i szybkie reagowanie na zaobserwowane niepokojące przejawy zachowania dziecka;
- w sytuacji, gdy sami nie mogą poradzić sobie z problemem – szukanie pomocy u specjalisty
Marzena Kras – Oleszczak – Stowarzyszenie Dobrej Nadziei