CHO­RO­BY TARCZYCY

Tar­czy­ca (łac. glan­du­la thy­ro­idea) – nie­pa­rzy­sty gru­czoł wydzie­la­nia wewnętrz­ne­go wystę­pu­ją­cy u krę­gow­ców. Wytwa­rza hor­mo­ny trój­jo­do­ty­ro­ni­nę (T3), tyrok­sy­nę (T4) i kal­cy­to­ni­nę, wpły­wa­jąc na meta­bo­lizm i gospo­dar­kę wap­nio­wo-fos­fo­ro­wą orga­ni­zmu. Tar­czy­ca jest umiej­sco­wio­na w przed­nio-dol­nej czę­ści szyi. Zbu­do­wa­na jest z dwóch pła­tów bocz­nych połą­czo­nych wąską cie­śnią (węzi­ną). Cza­sa­mi wystę­pu­je tak­że trze­ci płat – pira­mi­do­wy. Zabu­rze­nia czyn­no­ści tar­czy­cy ma co pią­ty Polak, ale cho­ru­ją głów­nie kobie­ty. Jakie są obja­wy cho­rób tar­czy­cy u kobiet i jak cho­ro­by tar­czy­cy mogą na nie wpły­wać? U kobiet cho­ro­by tar­czy­cy zabu­rza­ją cykl mie­siącz­ko­wy, obni­ża­ją płod­ność, utrud­nia­ją dono­sze­nie cią­ży, sta­ją się przy­czy­ną wad wro­dzo­nych pło­du. Wpły­wa­ją też nie­ko­rzyst­nie na wygląd.

Wpływ cho­rób tar­czy­cy na kobie­ty w róż­nym wieku:

Mie­siącz­ko­wa­nie – nie­do­czyn­ność tar­czy­cy bywa przy­czy­ną obfi­tych mie­sią­czek pro­wa­dzą­cych do ane­mii, nato­miast nad­czyn­ność – ską­pych, rzad­kich krwa­wień, a nawet bra­ku miesiączki.Nadczynność tar­czy­cy może je przy­śpie­szyć i spo­wo­do­wać poja­wie­nie się pierw­szej mie­siącz­ki w 9. roku życia, nie­do­czyn­ność zaś – opóź­nić doj­rze­wa­nie i zatrzy­mać wzrost.

Płod­ność – nie­do­czyn­ność tar­czy­cy sprzy­ja roz­wo­jo­wi zespo­łu poli­cy­stycz­nych jaj­ni­ków, któ­re­go skut­kiem jest brak owu­la­cji, utrud­nio­ne zagnież­dża­nie się zapłod­nio­nej komór­ki jajo­wej w maci­cy, poro­nie­nia. Nie­do­czyn­ność z kolei może spo­wo­do­wać nad­mier­ne wydzie­la­nie pro­lak­ty­ny, hor­mo­nu hamu­ją­ce­go owu­la­cję i zabu­rza­ją­ce­go cykl mie­siącz­ko­wy. Dojrzewanie.

Cią­ża – nie­do­czyn­ność zwięk­sza ryzy­ko poro­nie­nia, przed­wcze­sne­go poro­du, wad wro­dzo­nych pło­du lub nie­do­ro­zwo­ju umy­sło­we­go dziec­ka. W przy­pad­ku nad­czyn­no­ści poza zwięk­szo­nym ryzy­kiem nie­do­no­sze­nia cią­ży dodat­ko­wo może wystą­pić wzrost ciśnie­nia tęt­ni­cze­go i roz­wi­nąć się stan prze­drzu­caw­ko­wy zagra­ża­ją­cy życiu mat­ki i pło­du. Cho­ro­ba Hashi­mo­to może pro­wa­dzić do poronień.

Wygląd – nie­do­czyn­ność powo­du­je tycie mimo pra­wi­dło­we­go odży­wia­nia i aktyw­no­ści fizycz­nej. Spra­wia też, że wło­sy sta­ją się cien­kie, suche, łam­li­we, paznok­cie kru­che, a skó­ra cien­ka, bla­da, sucha. Przy nad­czyn­no­ści nad­mier­nie wypa­da­ją wło­sy, paznok­cie są mięk­kie, skó­ra cien­ka, deli­kat­na, wilgotna.

Jak z powyż­sze­go wyni­ka pra­wi­dło­we funk­cjo­no­wa­nie tar­czy­cy jest nie­zmier­nie waż­ne dla całe­go orga­ni­zmu czło­wie­ka. Jed­nak w przy­pad­ku par sta­ra­ją­cych się o dziec­ko, kobiet w cią­ży, czy mło­dych matek kon­dy­cja tego gru­czo­łu ma szcze­gól­ne zna­cze­nie. Cho­ro­by tar­czy­cy, takie jak nad­czyn­ność lub nie­do­czyn­ność, mają poważ­ny wpływ na zabu­rze­nia pra­wi­dło­we­go funk­cjo­no­wa­nia ukła­du roz­rod­cze­go kobie­ty. Dla­te­go każ­da kobie­ta już na eta­pie pla­no­wa­nia cią­ży powin­na spraw­dzić, czy jej tar­czy­ca funk­cjo­nu­je pra­wi­dło­wo. Tak­że w cią­ży regu­lar­na kon­tro­la gru­czo­łu tar­czo­we­go jest nie­zbęd­na, ponie­waż jest to czas, kie­dy w orga­ni­zmie kobie­ty zacho­dzi wie­le zmian mogą­cych zabu­rzać pra­cę tarczycy.

Cho­ro­by tar­czy­cy to ogrom­ny pro­blem spo­łecz­ny w Pol­sce. Cho­ru­je na nie ponad 7 milio­nów ludzi, co sta­no­wi 20% spo­łe­czeń­stwa (dla porów­na­nia osób cho­rych na cukrzy­cę jest ok. 2 milio­ny). Mimo takiej ska­li zja­wi­ska Pola­kom bra­ku­je świa­do­mo­ści zagro­żeń, jakie nio­są za sobą cho­ro­by tar­czy­cy, takich jak np. nie­płod­ność, z któ­rą bory­ka się nawet co 5. para w naszym kra­ju. Dla­te­go tak waż­ne jest budo­wa­nie świa­do­mo­ści spo­łecz­nej zwią­za­nej z zabu­rze­nia­mi funk­cjo­no­wa­nia tarczycy.

Opra­co­wa­ła: Gra­ży­na Szablewska