MIEJ­SCA NA MAPIE DOL­NE­GO ŚLĄ­SKA — MIRSK

Histo­ria gło­si, że Mir­sko­wi dał począ­tek fol­wark zało­żo­ny nad Kwi­są przez wła­ści­cie­li zam­ku Czo­cha. Pierw­szym wój­tem zna­nym z nazwi­ska był w roku 1201 Ber­nard Rym pie­czę­tu­ją­cy się wize­run­kiem sowy w her­bie. Od nie­go pocho­dzi­ła pierw­sza nazwa wsi – Eulen­dorf, czy­li Sowia Wieś.

Mirsk powstał w miej­scu, gdzie Kwi­sę prze­kra­czał sta­ry trakt han­dlo­wy z Jele­niej Góry do Żyta­wy. W 1319 roku osa­da wraz z całym Okrę­giem Kwi­sy przy­łą­czo­na zosta­ła do księ­stwa jawor­skie­go, a ksią­żę Hen­ryk Jawor­ski dzie­sięć lat póź­niej pod­niósł Mirsk do ran­gi mia­sta, nadał mu pra­wo mili na wyszynk piwa oraz nowy herb przed­sta­wia­ją­cy soko­ła z upo­lo­wa­nym pta­kiem w dziobie.

Mimo że po śmier­ci księ­cia Hen­ry­ka Jawor­skie­go część Łużyc prze­szła pod pano­wa­nie Jana Luk­sem­bur­skie­go, Mirsk wraz z Łęczy­ną i Mrocz­ko­wi­ca­mi pozo­stał przy Ślą­sku. Od tego cza­su mia­sto zwią­za­ne było z zam­kiem Gryf i sta­no­wi­ło pry­wat­ną posia­dłość Schaffgotschów.

      Mirsk nie posia­dał umoc­nień, jedy­nie przy mostach miej­skich usta­wio­no bra­my. Ta pozor­na bez­bron­ność mia­sta była praw­do­po­dob­nie w roku 1431 przy­czy­ną najaz­du husy­tów, któ­rych jed­nak odpar­to dzię­ki pomo­cy załóg z Czo­chy, Gry­fa i Świe­cia. Co nie wyszło husy­tom uda­ło się sie­dem­na­ście lat póź­niej wędrow­nym rabu­siom, któ­rzy spa­li­li Mirsk.

      Nauki Lutra zna­la­zły w tej czę­ści Ślą­ska podat­ny grunt i pra­wie cała oko­licz­na lud­ność prze­szła na pro­te­stan­tyzm. Nie omi­ja­ły mia­sta kata­kli­zmy; po wiel­kim poża­rze w roku 1558 Mirsk z tru­dem pod­no­sił się ze zgliszcz. Strasz­li­we było żni­wo zara­zy , któ­ra sie­dem lat póź­niej pochło­nę­ła ponad 3000 ofiar. Mimo tych nie­szczęść Mirsk pod koniec XVI wie­ku nale­żał do naj­więk­szych ośrod­ków pro­duk­cji płót­na lnia­ne­go na Ślą­sku obok Jele­niej Góry, Gry­fo­wa Śl., Kowar i Sobótki.

      Oddziel­ny roz­dział w histo­rii mia­sta sta­no­wi­ła woj­na trzy­dzie­sto­let­nia, w cza­sie któ­rej woj­ska obu wal­czą­cych ze sobą stron plą­dro­wa­ły mia­sto aż 31 razy. Po zakoń­cze­niu woj­ny w Mir­sku i jego oko­li­cach mia­ły miej­sce dzia­ła­nia reka­to­li­za­cyj­ne, w ramach któ­rych ode­bra­no kościół pro­te­stan­tom, któ­rzy dopie­ro 100 lat póź­niej wznie­śli wła­sny dom modlitwy.

      Ostat­ni wiel­ki pożar Mir­ska miał miej­sce w roku1767, kie­dy spło­nę­ło pra­wie całe mia­sto, któ­re­go odbu­do­wa tym razem postę­po­wa­ła szyb­ko i spraw­nie dzię­ki pomo­cy Jele­niej Góry, Kowar, Lwów­ka Ślą­skie­go i innych oko­licz­nych miast. Spo­ry udział w odbu­do­wie Mir­ska mie­li rów­nież Schaf­fgot­scho­wie oraz król pru­ski Fry­de­ryk II Wielki.

      Kolej­ne lata są okre­sem dyna­micz­ne­go roz­wo­ju Mir­ska; wytwa­rza­ne tu w XVIII wie­ku poń­czo­chy wysy­ła­ne były aż do Ame­ry­ki. W mie­ście roz­wi­nę­ło się rów­nież szli­fier­stwo dro­gich kamie­ni i szkła. Od kie­dy w roku 1865 uru­cho­mio­no linię kole­jo­wą Jele­nia Góra — Lubań, powsta­ły kon­ne połą­cze­nia Mir­ska z naj­bliż­szy­mi sta­cja­mi w Rębi­szo­wie i Gry­fo­wie Śląskim.

      W roku1884 mia­sto docze­ka­ło się połą­cze­nia kole­jo­we­go z Gry­fo­wem Śl., następ­nie od roku 1904 z Jin­dri­cho­vi­ca­mi pod Smr­kem, a pięć lat póź­niej ze Świe­ra­do­wem. Waż­nym wyda­rze­niem było uru­cho­mie­nie mecha­nicz­nej przę­dzal­ni w Skarb­ko­wie. Od roku1875 r. Mirsk posia­dał wła­sną gaze­tę, któ­ra pod nazwą „Posła­niec z doli­ny Kwi­sy” wyda­wa­na była do roku 1945.

      W tym cza­sie na mapie Ślą­ska Mirsk sta­je się coraz bar­dziej zna­ną miej­sco­wo­ścią tury­stycz­ną — w roku 1933, aby przy­cią­gnąć więk­sze rze­sze tury­stów zmie­nio­no nawet nazwę mia­sta z Mir­ska nad Kwi­są na Mirsk w Górach Izerskich.

      W 1937 roku uro­czy­ście świę­to­wa­no 600-lecie mia­sta. Przy tej oka­zji pod­su­mo­wa­no, że w cza­sie ist­nie­nia Mirsk palił się aż 21 razy, histo­ria mia­sta zano­to­wa­ła 31 powo­dzi, a zara­za zbie­ra­ła tutaj żni­wo siedmiokrotnie.

      Miesz­kań­cy Mir­ska i oko­lic mogli poczuć przed­smak woj­ny już w 1938 roku. Góry Izer­skie, gra­ni­czą­ce z Cze­cho­sło­wa­cją, były bowiem przed prze­kro­cze­niem Sude­tów rejo­nem kon­cen­tra­cji oddzia­łów Wehr­mach­tu sta­cjo­nu­ją­cych w Woli­mie­rzu, ‚Pobied­nej, Świe­ra­do­wie Zdro­ju, Gie­buł­to­wie i oczy­wi­ście w Mir­sku.
      W cza­sie woj­ny w poło­żo­nym opo­dal Skarb­ko­wie ist­niał obóz pra­cy, a od 1944 r. filia obo­zu kon­cen­tra­cyj­ne­go Gross Rosen dla kobiet naro­do­wo­ści żydow­skiej, któ­re wyko­ny­wa­ły nie­wol­ni­czą pra­cę w przę­dzal­ni i roszar­ni. Inny pod­obóz o podob­nym cha­rak­te­rze ist­niał rów­nież w pobli­skim Gie­buł­to­wie.
      Mirsk zaję­ty został przez Armię Czer­wo­ną 9 maja 1945 roku. Począt­ko­wo mia­stu nada­no pol­ską nazwę Spo­koj­na Góra, któ­ra jed­nak nie przy­ję­ła się w następ­stwie cze­go funk­cjo­no­wać zaczę­ła obec­na nazwa — pocho­dzą­ca od sło­wa “mir” ozna­cza­ją­ce­go pokój.

      Mia­stecz­ko roz­wi­nę­ło się po woj­nie w nie­wiel­ki ośro­dek prze­my­sło­wy zaopa­tru­ją­cy oko­licz­ne wio­ski. W 1961 roku przy­łą­czo­no do Mir­ska wieś Skarb­ków. W ostat­nich latach lokal­ny prze­mysł pod­upadł, a szan­sy roz­wo­ju Mir­ska upa­tru­je się obec­nie w roz­wo­ju tury­sty­ki w opar­ciu o dogod­ne poło­że­nie w malow­ni­czym kra­jo­bra­zie opo­dal Gór Izer­skich, Jezio­ra Złot­nic­kie­go i gra­ni­cy z Cze­cha­mi. Pod koniec roku 2005 Mirsk zamiesz­ki­wa­ło 4296 sta­łych mieszkańców