DZIEŃ OTWAR­TY NOTA­RIA­TU 2023

Poroz­ma­wiaj z notariuszem…

W sobo­tę 18 listo­pa­da 2023 roku odbę­dzie się czter­na­sta edy­cja orga­ni­zo­wa­nej przez śro­do­wi­sko pol­skich nota­riu­szy akcja spo­łecz­na Dzień Otwar­ty Nota­ria­tu. Po prze­rwie spo­wo­do­wa­nej pan­de­mią powró­co­no do spo­tkań sta­cjo­nar­nych, któ­re orga­ni­zo­wa­ne są w wie­lu mia­stach Pol­ski, w tym w Jele­niej Górze.

Oprócz spo­tkań tête à tête będzie moż­li­wość uzy­ska­nia infor­ma­cji tele­fo­nicz­nie, jak też onli­ne (stre­aming live oraz na cza­cie). W usta­lo­nych z zain­te­re­so­wa­ny­mi ter­mi­nach orga­ni­zo­wa­ne są rów­nież bez­płat­ne wykła­dy nota­riu­szy dla słu­cha­czy uni­wer­sy­te­tów trze­cie­go wie­ku czy klu­bów senio­ra.
Temat tego­rocz­nej edy­cji to „Poroz­ma­wiaj z nota­riu­szem o zmia­nach w pra­wie spad­ko­wym i ich skut­kach”, z uwa­gi na waż­ne nowe­li­za­cje prze­pi­sów doty­czą­cych suk­ce­sji – zmia­ny obo­wią­zu­ją­ce od wio­sny tego roku doty­czą­ce fun­da­cji rodzin­nej oraz zachow­ku, jak też wcho­dzą­ce w życie 15 listo­pa­da 2023 r. zmia­ny kodek­su cywil­ne­go w zakre­sie pra­wa spad­ko­we­go (m.in. roz­sze­rze­nie prze­sła­nek nie­god­no­ści dzie­dzi­cze­nia, ogra­ni­cze­nie krę­gu spad­ko­bier­ców usta­wo­wych, zmia­ny w zakre­sie odrzu­ce­nia spad­ku przez mało­let­nie­go spad­ko­bier­cę). Ponad­to w bie­żą­cym roku po dłu­giej prze­rwie usta­wo­daw­ca zde­cy­do­wał o pod­nie­sie­niu kwot wol­nych od podat­ku od spad­ków i daro­wizn.
Celem akcji jest pod­nie­sie­nie świa­do­mo­ści praw­nej spo­łe­czeń­stwa w dzie­dzi­nach leżą­cych w kom­pe­ten­cjach nota­riu­szy, w tym m.in. obro­tu nie­ru­cho­mo­ścia­mi (umo­wy sprze­da­ży, daro­wi­zny, zamia­ny, doży­wo­cia, ren­ty), udzie­la­nia peł­no­moc­nictw, spraw spad­ko­wych (testa­men­ty, oświad­cze­nia w zakre­sie przy­ję­cia lub odrzu­ce­nia spad­ku, umo­wy zrze­cze­nia się dzie­dzi­cze­nia, akty poświad­cze­nia dzie­dzi­cze­nia).
Z uwa­gi na wska­za­ny wyżej cel akcji, pod­czas Dnia Otwar­te­go Nota­ria­tu nie­za­leż­nie od tema­tu edy­cji, zain­te­re­so­wa­ni mogą uzy­skać infor­ma­cje o regu­la­cjach praw­nych we wszyst­kich dzie­dzi­nach, jaki­mi na co dzień w swej prak­ty­ce zaj­mu­ją się nota­riu­sze.
Nie­zmien­nie zain­te­re­so­wa­niem osób zgła­sza­ją­cych się do nota­riu­szy pod­czas Dnia Otwar­te­go Nota­ria­tu cie­szą się infor­ma­cje jakie spra­wy moż­na zała­twić u nota­riu­sza bez koniecz­no­ści uda­wa­nia się do sądu, jak bez­piecz­nie prze­ka­zać mają­tek, czy wszyst­kie spra­wy trze­ba zała­twiać oso­bi­ście.
Dzię­ki wpro­wa­dze­niu insty­tu­cji nota­rial­ne­go aktu poświad­cze­nia dzie­dzi­cze­nia spad­ko­bier­cy uzy­ska­li alter­na­tyw­ną do sądo­we­go stwier­dze­nia naby­cia spad­ku moż­li­wość poświad­cze­nia praw spad­ko­wych u nota­riu­sza. Pozwa­la to na szyb­kie i mniej stre­su­ją­ce niż w sądzie uzy­ska­nie doku­men­tu potwier­dza­ją­ce­go pra­wa spadkowe.

Oso­by nie­peł­no­spraw­ne i senio­rzy jako klien­ci notariusza

Czyn­no­ści nota­rial­ne doko­ny­wa­ne są w sie­dzi­bie kan­ce­la­rii. W sytu­acjach wyjąt­ko­wych, jeże­li prze­ma­wia za tym cha­rak­ter czyn­no­ści lub szcze­gól­ne oko­licz­no­ści, czyn­ność nota­rial­na może być doko­na­na tak­że w innym miej­scu, np. w miej­scu zamiesz­ka­nia klien­ta. W każ­dym przy­pad­ku naj­waż­niej­sze jest, aby oso­ba doko­nu­ją­ca czyn­no­ści (klient) rozu­mia­ła zna­cze­nie doko­ny­wa­nej swo­bod­nie czyn­no­ści. Nota­riu­szo­wi nie wol­no doko­ny­wać czyn­no­ści nota­rial­nej, jeże­li poweź­mie wąt­pli­wość, czy stro­na czyn­no­ści nota­rial­nej ma zdol­ność do czyn­no­ści praw­nych. Zatem naj­waż­niej­sza jest świa­do­mość klien­ta. Ogra­ni­cze­nia fizycz­ne nie mają zna­cze­nia.
Przed doko­na­niem każ­dej czyn­no­ści nota­riusz udzie­la klien­to­wi nie­zbęd­nych wyja­śnień doty­czą­cych doko­ny­wa­nej czyn­no­ści notarialnej.

Peł­no­moc­nic­two

Peł­no­let­nie oso­by nie­peł­no­spraw­ne i senio­rzy nie zawsze mają moż­li­wość oso­bi­ste­go zała­twia­nia swo­ich spraw urzę­do­wych. Jeśli tyl­ko mają w swo­im krę­gu oso­by zaufa­ne (człon­ków rodzi­ny, przy­ja­ciół), któ­rym mogą powie­rzyć doko­ny­wa­nie w ich imie­niu okre­ślo­nych czyn­no­ści, powin­ni sko­rzy­stać z insty­tu­cji peł­no­moc­nic­twa. Peł­no­moc­nic­two może być ogól­ne (obej­mu­je umo­co­wa­nie do czyn­no­ści zwy­kłe­go zarzą­du), rodza­jo­we (okre­śla­ją­ce rodzaj czyn­no­ści doko­ny­wa­nych w imie­niu moco­daw­cy) lub szcze­gól­ne (do kon­kret­nej wymie­nio­nej w tre­ści peł­no­moc­nic­twa czyn­no­ści).
Nie do wszyst­kich czyn­no­ści wyma­ga­ne jest peł­no­moc­nic­two w szcze­gól­nej for­mie (nota­rial­ne — przez poświad­cze­nie pod­pi­su lub akt nota­rial­ny), cza­sa­mi wystar­cza peł­no­moc­nic­two pisem­ne. W insty­tu­cji czy urzę­dzie, w któ­rych peł­no­moc­nic­two będzie wyko­rzy­sta­ne nale­ży dowie­dzieć się jaka for­ma peł­no­moc­nic­twa jest wymagana.

W przy­pad­ku koniecz­no­ści udzie­le­nia peł­no­moc­nic­twa nota­rial­ne­go (np. do zby­cia czy naby­cia nie­ru­cho­mo­ści lub spół­dziel­cze­go wła­sno­ścio­we­go pra­wa do loka­lu), nale­ży – po uprzed­nim umó­wie­niu ter­mi­nu spo­tka­nia — udać się do kan­ce­la­rii nota­rial­nej.
Peł­no­moc­nik jest zobo­wią­za­ny dzia­łać zgod­nie z wolą oso­by, któ­ra udzie­li­ła peł­no­moc­nic­twa, zwa­nej mocodawcą.

Senio­rzy powin­ni roz­wa­żyć udzie­le­nie peł­no­moc­nic­twa do zała­twie­nia naj­waż­niej­szych spraw w okre­sie kie­dy pozo­sta­ją w dobrej for­mie psy­chicz­nej. W obo­wią­zu­ją­cym sta­nie praw­nym, z uwa­gi na brak moż­li­wo­ści doko­na­nia czyn­no­ści praw­nej (w tym udzie­le­nia peł­no­moc­nic­twa) przez oso­by znaj­du­ją­ce się w sta­nie unie­moż­li­wia­ją­cym samo­dziel­ne podej­mo­wa­nie decy­zji, kie­ro­wa­nie swo­im postę­po­wa­niem i pro­wa­dze­nie swo­ich spraw, w sytu­acji pogor­sze­nia for­my psy­chicz­nej, udzie­le­nie peł­no­moc­nic­twa może się oka­zać nie­moż­li­we. Pozo­sta­nie uzy­ska­nie roz­strzy­gnię­cia sądo­we­go. Nie­jed­no­krot­nie koniecz­ne będzie prze­pro­wa­dza­nie postę­po­wa­nia o ubezwłasnowolnienie.

Od kil­ku lat pro­po­no­wa­ne jest m.in. przez śro­do­wi­sko nota­riu­szy tzw. peł­no­moc­nic­two opie­kuń­cze, któ­re z powo­dze­niem funk­cjo­nu­je już w Niem­czech. Peł­no­moc­nic­two takie uła­twi­ło­by funk­cjo­no­wa­nie osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi w róż­nych dzie­dzi­nach życia oraz zała­twia­nie spraw, w tym doko­ny­wa­nie czyn­no­ści praw­nych za pośred­nic­twem wybra­nej przez sie­bie oso­by fizycz­nej. Nale­ży mieć nadzie­ję, że insty­tu­cja ta zosta­nie wpro­wa­dzo­na do pol­skie­go sys­te­mu prawnego.

Testa­men­ty notarialne

Klien­ci mają moż­li­wość spo­rzą­dze­nia testa­men­tu wła­sno­ręcz­ne­go. Jeśli jed­nak wybio­rą nota­rial­ną for­mę testa­men­tu, przed jego spo­rzą­dze­niem otrzy­ma­ją od nota­riu­sza infor­ma­cje praw­ne nie­zbęd­ne do pod­ję­cia wła­ści­wej decy­zji w zakre­sie suk­ce­sji.
W przy­pad­ku zamia­ru uczy­nie­nia zapi­su win­dy­ka­cyj­ne­go (posta­no­wie­nia, że ozna­czo­na oso­ba naby­wa przed­miot zapi­su z chwi­lą otwar­cia spad­ku) for­ma aktu nota­rial­ne­go jest konieczna.

Ser­decz­nie zapra­szam na Dzień Otwar­ty Nota­ria­tu.
Not. Maria Dwo­rak
Koor­dy­na­tor Dnia Otwar­te­go Nota­ria­tu w Jele­niej Górze
Dzień Otwar­ty Nota­ria­tu 2023
Sobo­ta 18 listo­pa­da 2023 roku
Jele­nia Góra, ul. Pod­wa­le 25 Cen­trum Han­dlo­we Nowy Rynek
Infor­ma­cje tele­fo­nicz­ne pod nr: 71 738 12 01