Odpowiednia pielęgnacja ciała u pacjentów onkologicznych jest niezmiernie ważna. Dzisiaj opowie nam o tym dyplomowana kosmetyczka, właścicielka salonu kosmetycznego Zakątek Urody w Zielonej Górze, koordynatorka i założycielka gabinetu kosmetycznego w Fundacji Black Butterflies Ewy Minge, który powstał z myślą o osobach zmagających się z chorobą nowotworową, finalistka Ogólnopolskiego Konkursu Kosmetyczka Roku 2017-Mistrzyni woj. Lubuskiego. Promotor Arkana w działaniach na rzecz podopiecznych Fundacji i Stowarzyszeń Onkologicznych Aneta Szpak-Korycka.
Onkopielęgnacją zajęłam się w 2017 roku. Poprzez swoją pasję do kosmetyki, chęci pomagania ludziom, ale i także z obserwacji, jak obecny styl życia ma negatywny wpływ na nasz organizm, a tym samym na rozwój chorób nowotworowych, podjęłam się trudnego tematu, jakim jest onkopielęgnacja. Gabinet, który prowadzę od 6 lat stał się gabinetem onkoprzyjaznym, gdzie osoby podczas leczenia mogą korzystać z zabiegów pielęgnacyjnych. Pracując z ludźmi chorymi oddałam się idei onkopielęgnacji, kosmetykoterapii i kosmetykoedukacji. Wzięłam udział w licznych wydarzeniach i spotkaniach, dotyczących tematyki onkologicznej, propagując onkopielęgnację – opowiada Pani Aneta.
Czym jest onkopielęgnacja/onkokosmetyka?
To pomoc w zakresie opieki kosmetycznej/kosmetologicznej nad osobami znajdującymi się na różnych etapach choroby onkologicznej. Onkokosmetyka skupia się na efektach ubocznych jakie wywołuje leczenie onkologiczne dotyczących skóry twarzy i całego ciała. Dzięki odpowiednim zabiegom możemy przyczynić się do złagodzenia, a nawet zlikwidowania działań niepożądanych, jakie niesie za sobą leczenie. W onkopielęgnacji bardzo ważna jest spersonalizowana pielęgnacja, ukierunkowana na aktualny stan skóry. Onkopielęgnacja to zabiegi pielęgnacyjno-relaksacyjne wpływające nie tylko na poprawę wyglądu skóry, ale także na poprawę nastroju, co w chorobie onkologicznej jest bardzo istotne. Kosmetykoterapie można przypisać do terapii poznawczo-behawioralnej. Terapia ta przyczynia się do usunięcia przykrych dolegliwości związanych z chorobą, angażuje chorego do współpracy co przyczynia się do zwiększenia jego kontroli nad ciałem i umysłem, proponuje stosowanie zdrowych nawyków, właściwych zasad pielęgnacyjnych, aktywizuje chorego do codziennych zajęć. KOSMETYKOEDUKACJA natomiast dotyczy podstaw pielęgnacji, sposobu pielęgnacji, składów kosmetyków, działania na skórę, uświadomieniem o konieczności codziennej, systematycznej pielęgnacji.
Wiemy, że w onkologii, stosuje się różne metody leczenia. Między innymi chemioterapię, radioterapię,terapia hormonalna i inne. A czy wiemy, jakie mogą być skutki uboczne dotyczące skóry? Pani Aneta nam o nich opowie:
SKUTKI UBOCZNE CHEMIOTERAPII DOTYCZĄCE SKÓRY:
- silnie wysusza skórę co powoduje zaburzenia w barierze hydro-lipidowej skóry prowadząc do rozszczelnienia,
- dochodzi do upośledzenia funkcji obronnych skóry,
- pojawiają się podrażnienia, stany zapalne odczyny alergiczne,
- skóra staje się bardzo wrażliwa, często występuje ból skóry szczególnie skóry głowy podczas tracenia włosów (podczas zabiegów zadbajmy również o skórę głowy),
- podczas leczenia występuje często erytrodyzestezja dłoniowo-stopowa, pojawiają się pęcherze, skóra pęka pojawiają się również zmiany w obrębie paznokci i problemy podologiczne.
RADIOTERAPIA onkologiczna jest jedną z podstawowych metod leczenia choroby nowotworowej. To zabieg krótki ale wymagający wielu powtórzeń. Skutkiem ubocznym tego leczenia jest tzw. odczyn popromienny, który pojawia się po pierwszych 2–3 tygodniach od rozpoczęcia i towarzyszy do końca terapii a często i dłużej.
Skutki uboczne pojawiające się na skórze zazwyczaj występują jako pierwsze i najczęściej w miejscu, które było poddane naświetlaniu.
SKUTKI UBOCZNE RADIOTERAPII DOTYCZĄCE SKÓRY:
- podczas naświetlań dochodzi do popromiennego zapalenia skóry,
- odbarwień, przebarwień, teleangiektazji,
- występuje duża wrażliwość i nadreaktywność skóry,
- skóra bardzo szybko wysycha, łuszczy się, niszczone zostają jednostki łojotokowe skóry, a to prowadzi do problemów w odnowie i regeneracji naskórka,
- radioterapia sprzyja powstawaniu wolnych rodników, reaktywne formy tlenu uszkadzają białka, w tym włókna kolagenowe i elastynowe oraz lipidy prowadząc do szybszego starzenia się skóry,
- dodatkowym objawem może być ból i świąd skóry.
Pielęgnacja odczynów popromiennych polega na ścisłej ochronie obszaru naświetlanego. Ważne, aby utrzymywać odpowiednią higienę skóry delikatnymi preparatami, delikatnym przemywaniem i bardzo
dokładnym osuszaniem. Obszar naświetlany powinien być myty letnią wodą i łagodnym preparatem myjącym, nie zawierającym silnych kompozycji zapachowych (emulsje, pianki).Skórę należy osuszać za pomocą miękkiego ręcznika unikając pocierania. Nie należy zaniechać praktyk higienicznych naświetlanego miejsca, ponieważ może to spowodować silny dyskomfort psychiczny chorego. Sucha, łuszcząca się skóra nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, ale wpływa bardzo negatywnie na samopoczucie i powinno się dbać o odpowiednią regenerację i nawilżenie. W przypadku złuszczania się skóry na mokro(III stopień) dodatkowo wdraża się leczenie przeciwbakteryjne lub przeciwgrzybicze ( tu o wdrożeniu pielęgnacji decyduje lekarz). Odpowiednia pielęgnacja skóry zapobiega, niweluje wystąpienie odczynu popromiennego i w znaczący sposób skraca czas jego trwania.
Jak widzimy, problemy skórne u pacjentów onkologicznych mogą być bardzo uciążliwe, gdy w porę nie zajmiemy się odpowiednią pielęgnacją. Dzięki Pani Anecie Szpak-Koryckiej, dowiedzieliśmy się wielu potrzebnych informacji o onkopielęgnacji. A w najbliższym czasie Pani Aneta opowiem nam o leczeniu farmakologicznym, stresie związanym z chorobą a skórą oraz o krokach pielęgnacji w trakcie terapii onkologicznej (pielęgnacji domowej) .
Autorka: Katarzyna Anders