Waż­ne dla pra­co­daw­ców szkół i uczniów — o atrak­cyj­nych for­mach przy­go­to­wu­ją­cych do zawodu.

Zapra­sza­my do lektury…

Witam,

W załą­cze­niu prze­sy­łam cie­ka­we roz­wa­ża­nia na tema współ­pra­cy z oświa­tą, może się przydać.

Pozdra­wiam
Sta­ni­sław Schubert

Semi­na­rium DODN pt. “ATRAK­CYJ­NA NAUKA ZAWO­DU – WSPÓŁ­PRA­CA SZKO­ŁY i PRACODAWCÓW

Witam i prze­sy­łam link do rapor­tu zapre­zen­to­wa­ne­go na wczo­raj­szym
(9.II.2021) semi­na­rium pod hasłem; “ATRAK­CYJ­NA NAUKA ZAWO­DU –
WSPÓŁ­PRA­CA SZKO­ŁY i PRA­CO­DAW­CÓW”, któ­re odby­ło się za
pośred­nic­twem plat­for­my MS Teams. Temat na cza­sie, bo dużo się
obec­nie mówi o koniecz­no­ści rewo­lu­cji w edu­ka­cji, ale jakoś się
nie zano­si.

http://www.dwup.pl/asset/images/files/Badania_analizy_raporty/05_RAPORT_KO%C5%83COWY_v6.pdf

Pro­gram semi­na­rium
14.00–14.10 _Otwarcie semi­na­rium, _Mariola Berg, Kie­row­nik Filii DODN
w Wał­brzy­chu

14.10–14.30 _Prawne aspek­ty współ­pra­cy szko­ły i pra­co­daw­ców,
_Małgorzata Reichel, nauczy­ciel kon­sul­tant Filii DODN w Wałbrzychu

14.30–14.55 _Współpraca szkol­nic­twa zawo­do­we­go z przed­się­bior­ca­mi w
woje­wódz­twie dol­no­ślą­skim — Raport, _Iwona Stach – Janyst,
Wice­dy­rek­tor Dol­no­ślą­skie­go Woje­wódz­kie­go Urzę­du Pracy

14.55–15.20 _Szkoła zawo­do­wa a potrze­by ryn­ku pra­cy. Róż­ne aspek­ty
współ­pra­cy szko­ły z pracodawcami,_ Iwo­na Hna­tiuk, Dyrek­tor Zespo­łu
Szkół Nr 5 w Wałbrzychu

15.20–15.45  _Współpraca szkół zawo­do­wych z pra­co­daw­ca­mi
zagra­nicz­ny­mi w ramach pro­gra­mu Era­smus+, _Kinga Moty­sia, Agniesz­ka
Wło­dar­czyk, Przed­sta­wi­ciel­ki Biu­ra Kształ­ce­nia Zawo­do­we­go Fun­da­cji
Roz­wo­ju Sys­te­mu Edu­ka­cji w Warszawie

15.45–16.10 _Dobre prak­ty­ki w obsza­rze współ­pra­cy szko­ły i
pra­co­daw­cy, _dr Ewa Łab­no-Falęc­ka, Dyrek­tor ds. Komu­ni­ka­cji i
Rela­cji Zewnętrz­nych, Mer­ce­des-Benz Pol­ska Sp. z o.o.

16.10–16.25 _Centrum szko­le­nio­we WSSE, _Anna Kacz­mar­czyk, Kla­ster
Edu­ka­cyj­ny INVEST in EDU Wał­brzy­skiej Spe­cjal­nej Stre­fy Ekonomicznej

16.25–16.50 _Kształcenie dual­ne – orga­ni­za­cja kształ­ce­nia
pra­cow­ni­ków mło­do­cia­nych w kon­tek­ście współ­pra­cy z pra­co­daw­ca­mi,
_Małgorzata Luciń­ska, Dyrek­tor Biu­ra Cechu Rze­miosł Róż­nych i
Małej Przed­się­bior­czo­ści w Wałbrzychu

16.50–17.00 _Podsumowanie spo­tka­nia, _Małgorzata Reichel, nauczy­ciel
kon­sul­tant Filii DODN w Wałbrzychu

17.00–18.00 _Konsultacje _

Cele semi­na­rium:
1. Upo­wszech­nia­nie dobrych prak­tyk w obsza­rze współ­pra­cy szkół z
pra­co­daw­ca­mi.
2. Pro­mo­cja szkol­nic­twa bran­żo­we­go.
3. Dosko­na­le­nie wie­dzy z zakre­su orga­ni­za­cji kształ­ce­nia
mło­do­cia­nych pracowników.

–

Uwa­run­ko­wa­nia szkol­nic­twa zawo­do­we­go
W związ­ku z roz­po­czę­tą we wrze­śniu 2017 r. refor­mą sys­te­mu
edu­ka­cji kształ­ce­nie zawo­do­we w Pol­sce znaj­du­je się obec­nie w fazie
zmian;  Zgod­nie z ustawą,kształcenie zawo­do­we odby­wa się w pię­ciu
typach szkół publicz­nych i niepublicznych:

– pię­cio­let­nim tech­ni­kum,
– trzy­let­niej bran­żo­wej szko­le I stop­nia,
– trzy­let­niej szko­le spe­cjal­nej przy spo­sa­bia­ją­cej do pra­cy,
– dwu­let­niej bran­żo­wej szko­le II stop­nia,
– szko­le poli­ce­al­nej dla osób posia­da­ją­cych wykształ­ce­nie śred­nie
lub wykształ­ce­nie śred­nie branżowe.

Nowy sys­tem kształ­ce­nia zawo­do­we­go w Pol­sce szcze­gól­ną uwa­gę
przy­wią­zu­je do anga­żo­wa­nia w pro­ces kształ­ce­nia zawo­do­we­go
przed­sta­wi­cie­li biz­ne­su. Zapi­sy usta­wy zobo­wią­zu­ją szko­ły
pro­wa­dzą­ce kształ­ce­nie zawo­do­we do współ­pra­cy z pra­co­daw­ca­mi
wła­ści­wy­mi dla danej bran­ży i zawo­du, jak też do pro­wa­dze­nia
wspól­nych dzia­łań w zakre­sie kształ­ce­nia spe­cja­li­stów na pozio­mie
zawo­do­wym. m.in w usta­wie o spe­cjal­nych stre­fach eko­no­micz­nych (SSE)
poja­wił się zapis zobo­wią­zu­ją­cy zarzą­dza­ją­ce­go SSE do
współ­pra­cy ze szko­ła­mi ponad­pod­sta­wo­wy­mi w/z uwzględ­nia­nia potrzeb
ryn­ku pra­cy w pro­ce­sie kształ­ce­nia, ale bez auten­tycz­ne­go
zain­te­re­so­wa­nia pra­co­daw­ców nie­wie­le da się zro­bić.. Zagad­nie­nie
kształ­ce­nia zawo­do­we­go sta­no­wi istot­ną część doku­men­tów
stra­te­gicz­nych na pozio­mie ogól­no­pol­skim, jak i wojewódzkim.

W Kra­jo­wej Stra­te­gii Roz­wo­ju Regio­nal­ne­go 2030 (KSRR) zwró­co­no uwa­gę
na kwe­stię nie­do­pa­so­wa­nia struk­tu­ry kształ­ce­nia do potrzeb ryn­ku
pra­cy a w doku­men­cie słu­żą­cym reali­za­cji poli­ty­ki roz­wo­ju
woje­wódz­twa dol­no­ślą­skie­go –Stra­te­gii­Ro­zwo­ju Woje­wódz­twa
Dol­no­ślą­skie­go 2030 (SRWD 2030) –są dzia­ła­nia na rzecz
pod­nie­sie­nia jako­ści oraz atrak­cyj­no­ści szkol­nic­twa zawo­do­we­go, ale
były też w poprzed­nich doku­men­tach i jakoś mało kto się tym
przej­mu­je. Dopie­ro bry­tyj­czyk na spo­tka­niu w dniu 8.II.2021, zwra­ca
uwa­gę, że musi­my coś
z tym zrobić !

Od kil­ku lat na tere­nie całej Pol­ski obser­wo­wa­ny jest stop­nio­wy
spa­dek licz­by szkół pro­wa­dzą­cych kształ­ce­nie zawo­do­we, a co za tym
idzie zmniej­sza się licz­ba osób pobie­ra­ją­cych naukę na pozio­mie
szkol­nic­twa zawo­do­we­go. W 2018 r. (dane na koniec wrze­śnia 2018 r.)
odno­to­wa­no spa­dek licz­by szkół o 8,8% w porów­na­niu do ana­lo­gicz­ne­go
okre­su w 2014 r. Sys­te­ma­tycz­ne ogra­ni­cza­nie licz­by szkół
pro­wa­dzą­cych kształ­ce­nie zawo­do­we widocz­ne było rów­nież na
tere­nie Dol­ne­go Ślą­ska. W woje­wódz­twie dol­no­ślą­skim ponad 50 %
osób pobie­ra­ją­cych naukę w/r sys­te­mu kształ­ce­nia zawo­do­we­go
wybie­ra tech­ni­ka, ucznio­wie szkół bran­żo­wych I stop­nia
stanowią16,2%. Jed­no­cze­śnie chęć mło­dych ludzi do kształ­ce­nia w
szko­łach zawo­do­wych od dość daw­na mala­ło. Na tere­nie Dol­ne­go
Ślą­ska wskaź­nik sko­la­ry­za­cji net­to w przy­pad­ku szkół bran­żo­wych
I stop­nia w roku szkol­nym 2017/2018 wyniósł 12,1%, pod­czas gdy w
roku szkol­nym 2014/2015 był na pozio­mie 13,6% i nale­ży zauwa­żyć,
że zain­te­re­so­wa­nie kształ­ce­niem w tech­ni­kach na prze­strze­ni
ostat­nich czte­rech lat wzrosło.

Według danych Sys­te­mu Infor­ma­cji Oświa­to­wej na dzień 30.08.2018 r.
na Dol­nym Ślą­sku zare­je­stro­wa­nych było  131 tech­ni­ków oraz 124
szkół bran­żo­wych I stop­nia. Pię­cio­let­nie tech­ni­ka w regio­nie
ofe­ru­ją kształ­ce­nie na 65 kie­run­kach i naj­czę­ściej w zawodach:

tech­nik infor­ma­tyk, ekonomista,technikhotelarstwa oraz tech­nik
żywie­nia i usług gastro­no­micz­nych. Bio­rąc pod uwa­gę licz­bę
uczniów, w woje­wódz­twie dol­no­ślą­skim naj­bar­dziej popu­lar­ne jest
kształ­ce­nie w zawo­dzie tech­nik infor­ma­tyk oraz­tech­ni­klo­gi­styk.
Nato­miast w ramach szkol­nic­twa zawo­do­we­go reali­zo­wa­ne­go w szko­łach
bran­żo­wych I stopnia,młodzi ludzie w woje­wódz­twie dol­no­ślą­skim
mają do wybo­ru 47 kie­run­ków kształ­ce­nia, naj­czę­ściej w zawo­dach:
kucharz, mecha­nik pojaz­dów samo­cho­do­wych, sprze­daw­ca, fryzjer.

Prze­pro­wa­dza­nie bada­nia ilo­ścio­we­go z przed­sta­wi­cie­la­mi szkół
pozwo­li­ło na aktu­ali­za­cję wyka­zu kie­run­ków kształ­ce­nia ofe­ro­wa­nych
i fak­tycz­nie uru­cho­mio­nych w bada­nych pla­ców­kach. Ogó­łem, w
bada­nych szko­łach (N=164) moż­li­we jest uzy­ska­nie wykształ­ce­nia w
119 róż­nych zawo­dach. Pla­ców­ki szkół bran­żo­wych I stop­nia
kształ­cą obec­nie przede wszyst­kim kucha­rzy, mecha­ni­ków pojaz­dów
samo­cho­do­wych, fry­zje­rów, sprze­daw­ców, elek­try­ków, cukier­ni­ków,
ślu­sa­rzy, ope­ra­to­rów obra­bia­rek skra­wa­ją­cych, sto­la­rzy, pie­ka­rzy i
bla­cha­rzy samochodowych.W przy­pad­ku śred­nich szkół tech­nicz­nych
bar­dzo boga­tą ofer­tę kształ­ce­nia odno­to­wa­no w przy­pad­ku tech­ni­ków
infor­ma­ty­ków, tech­ni­ków hote­lar­stwa, tech­ni­ków eko­no­mi­stów,
tech­ni­ków żywie­nia i usług gastro­no­micz­nych oraz tech­ni­ków
orga­ni­za­cji reklamy.W/r pro­jek­tu badaw­cze­go, poru­szo­no pro­blem
doradz­twa zawo­do­we­go reali­zo­wa­ne­go w szko­łach kształ­ce­nia zawo­do­we­go
w regio­nie. Prze­pi­sy pra­wa pod­kre­śla­ją obo­wią­zek szkół w/z
pro­wa­dze­nia zajęć z/z doradz­twa zawo­do­we­go. Więk­szość szkół
potwier­dzi­ło, że posia­da wła­sne­go dorad­cę zatrud­nio­ne­go na eta­cie,
w 18,9% szkół doradz­two reali­zu­je nauczyciel/ peda­gog posia­da­ją­cy
odpo­wied­nie kwalifikacje.

Śro­do­wi­sko pra­co­daw­ców w woje­wódz­twie dol­no­ślą­skim
Dane bazy REGON wska­zu­ją, że pod­mio­tów gospo­dar­czych na tere­nie
Dol­ne­go Ślą­ska przy­by­wa. W cią­gu ostat­nich pię­ciu lat odno­to­wa­no
wzrost z 354 296 pod­mio­tów w 2015 r. (I pół­ro­cze) do 383 753
pod­mio­tów w pierw­szym pół­ro­czu bie­żą­ce­go roku. Co trze­ci pod­miot
(32,8%) w regio­nie, zare­je­stro­wa­ny jest na tere­nie sub­re­gio­nu
Wro­cław. Nato­miast 19,6% w sub­re­gio­nie wał­brzy­skim. Głów­nym
obsza­rem dzia­łal­no­ści pod­mio­tów gospo­dar­czych w woje­wódz­twie
dol­no­ślą­skim jest han­del oraz napra­wa pojaz­dów samo­cho­do­wych. W
struk­tu­rze przed­się­biorstw regio­nu mikro­przed­się­bior­stwa w pierw­szym
pół­ro­czu 2019 r. sta­no­wi­ły 96,8% wszyst­kich pod­mio­tów. Ofer­ta
pra­co­daw­ców ogra­ni­cza się do moż­li­wo­ści odby­cia prak­tyk (61,6%
pod­mio­tów ofe­ro­wa­ło taką moż­li­wość), wyraź­nie rza­dziej
nato­miast sta­żu (36,4%) oraz zajęć prak­tycz­nych (13,8%).Rocznie
bada­ne przed­się­bior­stwo dekla­ru­je bli­sko 7 miejsc dla
praktykantów/stażystów. Naj­więk­sze dekla­ro­wa­ne zain­te­re­so­wa­nie
doty­czy osób, któ­re mogą odby­wać praktyki/ sta­że na stanowiskach/
w zawodach:sprzedawcy, mecha­ni­ka pojaz­dów samo­cho­do­wych, kucha­rza,
tech­ni­ka han­dlow­ca, ope­ra­to­ra obra­bia­rek skra­wa­ją­cych. Wyni­ki bada­nia
poka­zu­ją, że 28,0 % przed­się­biorstw pozy­sku­ją­cych stażystów/
prak­ty­kan­tóww b.r. szkol­nym zamie­rza ofe­ro­wać im dodat­ko­we
wyna­gro­dze­nie np. w for­mie reali­za­cji zało­żeń wła­sne­go pro­gra­mu
płat­nych praktyk/staży. Taka moż­li­wość ofe­ro­wa­na jest uczniom
przede wszyst­kim przez mikro­przed­się­bior­stwa. Wyni­ka to z fak­tu, iż
w naj­mniej­szych pod­mio­tach praktykant/ sta­ży­sta sta­no­wi zde­cy­do­wa­nie
więk­szą war­tość doda­ną niże­li w dużych pod­mio­tach. Mikro i
małe pod­mio­ty gospo­dar­cze mają świa­do­mość, iż udział
praktykantów/ sta­ży­stów w ogól­nym zatrud­nie­niu może sta­no­wić w
ich fir­mie nawet kilkanaście/ kil­ka­dzie­siąt pro­cent kadry oso­bo­wej.
Stąd chcąc efek­tyw­nie kon­ku­ro­wać o stażystę/ prak­ty­kan­ta z
więk­szy­mi pod­mio­ta­mi, małe pod­mio­ty czę­ściej ofe­ru­ją uczniom i
absol­wen­tom dodat­ko­we wyna­gro­dze­nie. Lokal­ne przed­się­bior­stwa
pozy­sku­ją prak­ty­kan­tów i sta­ży­stów przede wszyst­kim we
współ­pra­cy ze szko­ła­mi zawo­do­wy­mi (61,0% pra­co­daw­ców pozy­sku­je w
ten spo­sób prak­ty­kan­tów . /stażystów) oraz przy­ję­cia osób,
któ­re samo­dziel­nie zgła­sza­ją się do firm (57,4%)

Współ­pra­ca szkół zawo­do­wych ze śro­do­wi­skiem pra­co­daw­ców,
Istot­nym punk­tem bada­nia była iden­ty­fi­ka­cja form współ­pra­cy szkół
zawo­do­wych i pracodawców.Informacje pozy­ska­ne od dol­no­ślą­skich
szkół zawo­do­wych iden­ty­fi­ku­ją dzia­ła­nia, któ­re podej­mo­wa­ne są
wspól­nie z pra­co­daw­ca­mi. Naj­czę­ściej współ­pra­ca sku­pio­na jest na
sied­miu obsza­rach, jak:

1. wizy­ty studyjne/wycieczki do pra­co­daw­ców (85,7% bada­nych szkół
współ­pra­cu­je w tym zakre­sie z biz­ne­sem);
2. kie­ro­wa­nie uczniów na prak­ty­ki zawo­do­we u pra­co­daw­ców (77,3%);
3. orga­ni­zo­wa­nie spo­tkań z przed­się­bior­ca­mi, w tym bran­żo­wych
spo­tkań zawo­do­wych (68,2%);
4. kie­ro­wa­nie uczniów na sta­że u pra­co­daw­ców (65,6%);
5. kon­sul­to­wa­nie kie­run­ków kształ­ce­nia (57,1%);
6. kie­ro­wa­nie uczniów na zaję­cia prak­tycz­ne u pra­co­daw­ców (56,5%);
7. pro­wa­dze­nie zajęć lek­cyj­nych przez spe­cja­li­stów z
przed­się­biorstw (53,2%).

Znacz­nie rza­dziej współ­pra­ca szkół zawo­do­wych na Dol­nym Ślą­sku z
pra­co­daw­ca­mi w latach 2017–2018 przyj­mo­wa­ła wymiar finan­so­wy, jak:

– korzy­sta­nie z dopo­sa­że­nia ufun­do­wa­ne­go przez
przedsiębiorców(32,5%),
– sty­pen­dia finan­so­wa­ne przez pracodawców(25,3%).

Współ­pra­ca szkół ze śro­do­wi­skiem biz­ne­so­wym ukie­run­ko­wa­na jest na
pod­no­sze­nie kwa­li­fi­ka­cji i umie­jęt­no­ści uczniów i mło­dzież
bez­po­śred­nio korzy­sta  z takiej koope­ra­cji. Dzia­ła­nia dla kadry
peda­go­gicz­nej były rzad­sze. 33,8% szkół w latach 2017–2018
dele­go­wa­ło swo­ją kadrę peda­go­gicz­ną na szkolenia/ kon­sul­ta­cje
reali­zo­wa­ne u pra­co­daw­ców. Sta­że dla nauczy­cie­li, bez­po­śred­nio w
zakła­dach pra­cy ziden­ty­fi­ko­wa­no w 23,4% bada­nych pod­mio­tów, ale
wyni­ki bada­nia pozwa­la­ją posta­wić opty­mi­stycz­ną pro­gno­zę –a obie
wyżej wymie­nio­ne for­my współ­pra­cy powin­ny być zde­cy­do­wa­nie
bar­dziej powszech­ne w per­spek­ty­wie lat 2019–2021. Kon­sul­ta­cje i
szko­le­nia dla nauczy­cie­li pla­no­wa­ne są w 43,1% (wzrost o ponad 9
punk­tów pro­cen­to­wych), z kolei sta­że w 40,0% pla­có­wek (wzrost o
bli­sko 17 punk­tów pro­cen­to­wych). Ana­li­za pozwo­li­ła też na
iden­ty­fi­ka­cję zależ­no­ści pomię­dzy sub­re­gio­nem, w któ­rym
zlo­ka­li­zo­wa­na jest szko­ła, a zakre­sem współ­pra­cy z biz­ne­sem i tu
widać, że naj­sil­niej zwią­za­ne z biz­ne­sem są szko­ły zawo­do­we z
sub­re­gio­nu jele­nio­gór­skie­go (40,5% szkół z sze­ro­kim zakre­sem
współ­pra­cy)

Pozdra­wiam,
Leszek Pie­czyń­ski