ŚWIAD­CZE­NIA PIELĘGNACYJNE

Opie­ku­nom nie­sa­mo­dziel­nych osób ze znacz­nym stop­niem nie­peł­no­spraw­no­ści zosta­ną przy­wró­co­ne należ­ne świad­cze­nia — poin­for­mo­wa­ła wice­mi­ni­ster pra­cy Elż­bie­ta Sere­dyn. Wsku­tek zmian, któ­re weszły w życie w lip­cu, wie­le osób stra­ci­ło pra­wo do ich pobierania.

Z począt­kiem lip­ca 2013 r. weszły w życie prze­pi­sy zno­we­li­zo­wa­nej usta­wy o świad­cze­niach rodzin­nych, w myśl któ­rych świad­cze­nie pie­lę­gna­cyj­ne w wyso­ko­ści 820 zł (620 zł świad­cze­nia oraz 200 zł z rzą­do­we­go pro­gra­mu) przy­słu­gu­je — nie­za­leż­nie od docho­du rodzi­ny — tyl­ko nie­pra­cu­ją­cym rodzi­com i naj­bliż­szym krew­nym dzie­ci nie­peł­no­spraw­nych, jeśli nie­peł­no­spraw­ność powsta­ła przed osią­gnię­ciem przez nie doro­sło­ści. Wcze­śniej świad­cze­nie mogli pobie­rać też krew­ni osób z orze­czo­ną nie­peł­no­spraw­no­ścią, któ­ra powsta­ła po 25. roku życia, a więc np. dzie­ci lub wnu­ki osób nie­peł­no­spraw­nych. Obec­nie gru­pie tej przy­słu­gu­je spe­cjal­ny zasi­łek opie­kuń­czy w wyso­ko­ści 520 zł; jest on jed­nak przy­dzie­la­ny tyl­ko w przy­pad­ku, gdy łącz­ny dochód dwóch rodzin: oso­by spra­wu­ją­cej opie­kę oraz oso­by wyma­ga­ją­cej opie­ki w prze­li­cze­niu na oso­bę, nie prze­kro­czy obo­wią­zu­ją­ce­go kry­te­rium docho­do­we­go dla osób otrzy­mu­ją­cych świad­cze­nia rodzin­ne — obec­nie to 623 zł net­to. Wpro­wa­dzo­ne w lip­cu zmia­ny wywo­ła­ły falę nie­za­do­wo­le­nia spo­łecz­ne­go. Skar­gi napły­wa­ją m.in. do rzecz­nik praw oby­wa­tel­skich Ire­ny Lipo­wicz, któ­ra nową usta­wę o świad­cze­niach skie­ro­wa­ła do Try­bu­na­łu Konstytucyjnego.

Elż­bie­ta Sere­dyn, któ­ra przed­sta­wia­ła posłom z sej­mo­wej Komi­sji Poli­ty­ki Spo­łecz­nej i Rodzi­ny infor­ma­cję o reali­za­cji usta­wy o świad­cze­niach rodzin­nych, poin­for­mo­wa­ła, że 11 wrze­śnia zapa­dła decy­zja o przy­wró­ce­niu pra­wa do świad­czeń czę­ści osób, któ­re je stra­ci­ły. Wice­mi­ni­ster zapo­wie­dzia­ła zmia­ny legi­sla­cyj­ne zmie­rza­ją­ce do przy­wró­ce­nia świad­cze­nia pie­lę­gna­cyj­ne­go opie­ku­nom osób ze znacz­nym stop­niem nie­peł­no­spraw­no­ści, któ­rych nie­peł­no­spraw­ność powsta­ła w doro­słym życiu, jed­nak pra­wo do tej pomo­cy uza­leż­nio­ne będzie od stop­nia nie­sa­mo­dziel­no­ści oso­by wyma­ga­ją­cej opie­ki. Sto­pień ten oce­nia­ny będzie według ska­li Bar­thel (bie­rze się w niej pod uwa­gę m.in. samo­dziel­ność pacjen­ta w takich czyn­no­ściach, jak: jedze­nie, poru­sza­nie się, utrzy­ma­nie higie­ny oso­bi­stej, kon­tro­lo­wa­nie czyn­no­ści fizjologicznych).

Według infor­ma­cji MPiPS, w 2012 r. świad­cze­nia pie­lę­gna­cyj­ne pobie­ra­ło śred­nio mie­sięcz­nie 223,5 tys. osób, czy­li o 32,7 proc. wię­cej niż w 2011 r. Wzrost ten wyni­kał przede wszyst­kim z więk­szej licz­by osób upraw­nio­nych do świad­cze­nia, co było skut­kiem tren­dów roz­po­czę­tych jesz­cze w 2010 r., kie­dy roz­sze­rzo­no krąg upraw­nio­nych i znie­sio­no kry­te­rium docho­do­we. Wpro­wa­dzo­ne w tym roku zmia­ny mia­ły m.in. ogra­ni­czyć gro­no osób nad­uży­wa­ją­cych pra­wa do tego rodza­ju pomo­cy. Ze sta­ty­styk MPiPS wyni­ka, że wśród osób pobie­ra­ją­cych świad­cze­nia pie­lę­gna­cyj­ne aż 83 proc. sta­no­wi­ły oso­by inne niż rodzi­ce nie­peł­no­spraw­nych dzie­ci, do któ­rych począt­ko­wo kie­ro­wa­na była ta pomoc. W sumie w 2012 r. ze świad­czeń rodzin­nych korzy­sta­ły ponad 2 mln rodzin; to o 0,9 proc. mniej niż w 2011 r. Rodzin pobie­ra­ją­cych świad­cze­nia rodzin­ne uza­leż­nio­ne od docho­dów było bli­sko 1,3 mln, o 9,3 proc. mniej niż w roku poprzednim.

Elż­bie­ta Sere­dyn przy­po­mnia­ła tak­że, że przy­go­to­wy­wa­na jest nowe­li­za­cja usta­wy, któ­ra pod­wyż­szy świad­cze­nia pie­lę­gna­cyj­ne. Rzą­do­wy pro­gram, z któ­re­go wypła­ca­ne jest dodat­ko­we 200 zł, potrwa do koń­ca tego roku. Resort pra­cy chce, by od 1 stycz­nia przy­szłe­go roku obec­na wyso­kość świad­cze­nia była zacho­wa­na, ale już na mocy usta­wy. W cią­gu pię­ciu lat — zgod­nie z zapo­wie­dzia­mi pre­mie­ra Donal­da Tuska — oso­by opie­ku­ją­ce się dzieć­mi z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi będą otrzy­my­wać świad­cze­nie w wyso­ko­ści pła­cy minimalnej.