SOSNÓW­KA

Sosnów­ka, to spo­ra
wieś łań­cu­cho­wa na gra­ni­cy Pogó­rza Kar­ko­no­skie­go i Kotli­ny Jele­nio­gór­skiej. Tra­dy­cyj­nie miej­sco­wość dzie­li się na Sosnów­kę Dol­ną leżą­ca w doli­nie Sośnia­ka i Sosnów­kę Gór­na cią­gną­cą się na pół­noc­no — wschod­nim zbo­czu Ski­by. Nale­żą do niej tak­że osie­dla paster­skie i kolo­nie w sąsied­nich doli­nach oraz Kapli­ca św. Anny pod Gra­bow­cem. Wieś powsta­ła w koń­cu XII wie­ku przy Sta­rej Babiej Ścież­ce u wylo­tu Pogań­skiej Doli­ny, przy jed­nym z naj­star­szych przejść do Czech wio­dą­cych koło Dobre­go Źró­dła pod Gra­bow­cem — pra­sło­wiań­skie­go miej­sca kul­tu. Po raz pierw­szy Sosnów­ka zosta­ła wymie­nio­na w roku1305 w doku­men­cie kapi­tu­ły wrocławskiej.

Dyna­micz­ny roz­wój Sosnów­ki zazna­cza się od począt­ku XVIII wie­ku, gdy na tere­nie powy­żej wsi utwo­rzo­no osa­dę tkac­ką, któ­ra sły­nę­ła z wyro­bów woali i płu­cien sto­ło­wych, a od XIX wie­ku tak­że z pro­duk­cji ada­masz­ku. W tym samym cza­sie Sosnów­ka zaczę­ła sta­no­wić popu­lar­ny punkt wyj­ścia na wyciecz­ki w Kar­ko­no­sze, a tak­że spa­ce­ry na nie­zbyt odle­głą Grod­ną , na któ­rej ksią­żę Hein­rich von Reuss, wła­ści­ciel Sta­ni­szo­wa wybu­do­wał w roku 1806 roman­tycz­ne ruiny zamecz­ku myśliw­skie­go, sta­no­wią­ce część par­ku kra­jo­bra­zo­we­go, któ­re­go punk­tem cen­tral­nym był sta­ni­szow­ski pałac. We wsi dzia­ła­ła sta­cja wynaj­mu prze­wod­ni­ków, tra­ga­rzy i koni wierz­cho­wych, kąpie­li­sko, szli­fier­nia krysz­ta­łów, tele­graf i pocz­ta. Do roz­wo­ju Sosnów­ki przy­czy­ni­ły się tak­że spor­ty zimo­we; we wsi koń­czy­ła się jed­na z popu­lar­niej­szych tras zjaz­dów roga­ty­mi sania­mi. Łącz­nie przed 1939 r. było w Sosnów­ce oko­ło 500 miejsc noclegowych.

Ponad Sosnów­ka, na zbo­czu Gra­bow­ca znaj­du­je się nie­wiel­kie, ale owia­ne spo­rą legen­dą, źró­deł­ko… W cza­sach przed­chrze­ści­jań­skich sta­no­wi­ło ono zna­ne miej­sce kul­tu. Po chry­stia­ni­za­cji Ślą­ska, praw­do­po­dob­nie w począt­kach XIII wie­ku, a zda­niem nie­któ­rych bada­czy znacz­nie wcze­śniej, zbu­do­wa­no tutaj drew­nia­ną kapli­cę Św. Anny znisz­czo­ną przez husy­tów w latach 1426 – 1432 i odbu­do­wa­ną póź­niej przez bra­ci Wol­ke i Kon­ra­da von Schaf­fgot­schów z Pod­gó­rzy­na. Nową kapli­cę zbu­do­wa­no w latach 1718–1719. Fun­da­to­rem był hra­bia Hans Anton von Schaf­fgotsch, wła­ści­ciel oko­licz­nych tere­nów. Ze źró­deł­kiem na zbo­czu Gra­bow­ca łączy się legen­da mówią­ca, że kto nabie­rze w usta źró­dla­nej wody i sie­dem razy obie­gnie wokół owal­ną kapli­cę zapew­ni sobie szczę­ście w miło­ści. Nic więc dziw­ne­go, że czę­sto kapli­ca oto­czo­na jest całym tłu­mem bie­ga­ją­cych, wśród któ­rych prze­wa­ża­ją dzie­ci i mło­dzież, ale nie bra­ku­je tak­że osób doro­słych. Przy­czy­ny takie­go powo­dze­nia źró­deł­ka mogą być róż­ne i nie do koń­ca zwią­za­ne z lub­czy­ko­wa­tym dzia­ła­niem wypły­wa­ją­cej ze skał wody. Spe­cja­li­ści od wodo­lecz­nic­twa prze­ko­nu­ją w swo­ich pra­cach o cudow­nych wła­ści­wo­ściach tego rado­no­we­go źró­dła zwa­ne­go rów­nież „Źró­deł­kiem Miło­ści” Dodać nale­ży, że w tym miej­scu czę­sto odby­wa­ją się ślu­by i chrzty, a jak twier­dzą miesz­kań­cy Sosnów­ki związ­ki mał­żeń­skie zawar­te w tym cudow­nym miej­scu są trwa­łe i bar­dzo szczęśliwe.

Z zabyt­ków Sosnów­ki na uwa­gę zasłu­gu­ją rów­nież dwie inne budow­le sakral­ne ;
Kościół św. Mar­ci­na — wznie­sio­ny w XVIII wie­ku na miej­scu ist­nie­ją­ce­go wcze­śniej gotyc­kie­go kościo­ła oraz
Kościół Mat­ki Boskiej Ostro­bram­skiej – zbu­do­wa­ny w latach 1816 — 1820 dla ewangelików.

Oko­li­ce Sosnów­ki zachwy­ca­ją swo­ja nie­zwy­kłą malow­ni­czo­ścią i wido­ka­mi. Naj­więk­sza atrak­cja , czy­li zbior­nik „ Sosnów­ka”, budo­wa­nym był przez 15 lat począw­szy od 1986 roku. Powierzch­nia lustra wody zale­wu wyno­si 180 ha, a mak­sy­mal­na jego pojem­ność – 14 mln m³. Zgro­ma­dzo­na tutaj­wo­da , pocho­dzi z tere­nu Kar­ko­no­szy i ma pierw­szą kla­sę czy­sto­ści. Zbior­nik obok reten­cji wody pit­nej, peł­ni tak­że funk­cje przeciwpowodziowe.

Po dru­giej woj­nie świa­to­wej miej­sco­wość funk­cjo­no­wa­ła pod nazwą Drew­ni­ca, któ­ra jak to bywa­ło w przy­pad­ku wie­lu ślą­skich miej­sco­wo­ści nie przy­ję­ła się… Od roku 1946 wieś otrzy­ma­ła nazwę Sosnów­ka, pod któ­rą funk­cjo­nu­je do dnia dzisiejszego.

Opra­co­wa­ła MJ