Zespół Placówek Szkolno — Wychowawczo — Rewalidacyjnych w Cieszynie, z siedzibą przy ulicy Wojska Polskiego 3 jest największą specjalistyczną placówką publiczną w Powiecie Cieszyńskim z ponad 56 letnią tradycją. Kształci, wychowuje i obejmuje wielospecjalistyczną pomocą dzieci i młodzież niepełnosprawną intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, głębokim, ze sprzężonymi niepełnosprawnościami . W ostatnich latach Placówka wyspecjalizowała się w edukacji, kompleksowej terapii i rehabilitacji, dzieci i młodzieży z autyzmem. . W skład Zespołu Placówek wchodzą:
— Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka
— Ośrodek Rewalidacyjno — Wychowawczy
— Szkoła Podstawowa nr 8
— Zespoły Rewalidacyjno — Wychowawcze
— Gimnazjum nr 4
‑Szkoła Zawodowa nr 5
— Szkoła Przysposabiająca do Pracy
— Internat
Placówka poprzez rehabilitację, naukę i wychowanie stwarza warunki do rozwoju pomagając każdemu dziecku odnaleźć swoje miejsce w rodzinie i najbliższym otoczeniu.
Otaczamy dziecko właściwą i fachową opieką pracując w oparciu o opracowany dla każdego ucznia indywidualny program edukacyjny oraz terapeutyczny.
Uczymy umiejętności społecznych, zabawy, komunikacji, prawidłowych relacji interpersonalnych, rozwijamy jego sprawności umysłowe i fizyczne.
1. Poziomy edukacji
Szkoła Podstawowa obejmuje edukacją uczniów z niepełnosprawnością w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym oraz autyzmem. Najważniejszym celem edukacji jest rozwijanie autonomii ucznia, wdrażanie go do życia społecznego, wyposażenie go w takie umiejętności i wiadomości, które w przyszłości pozwolą mu na funkcjonowanie w życiu społecznym. W szkole podstawowej uczniowie realizują wszystkie przedmioty, jednak ich zakres i treści dostosowane są do indywidualnych potrzeb każdego ucznia. Zajęcia prowadzone są z wykorzystaniem metod aktywizujących, co pozwala na bezpośrednie i możliwie najpełniejsze poznanie otaczającego świata z wykorzystaniem innowacyjnych form pracy. Współczesna edukacja daje możliwość realizacji zajęć z wykorzystaniem nowoczesnej technologii komputerowej w profesjonalnie wyposażonych salach multimedialnych. Nie lada atrakcją dla uczniów są zajęcia prowadzone na tablicy interaktywnej. W naszej szkole staramy się stworzyć uczniom jak najbardziej przyjazne warunki, w których mogą czuć się bezpieczni i w pełni akceptowani. Dzięki programom edukacyjno terapeutycznym, które pozwalają na indywidualne podejście do każdego ucznia, gwarantujemy możliwość odnoszenia sukcesów we wszystkich dziedzinach. Sale, w których uczą się nasi uczniowie są kolorowe, wesołe, przyjazne dobrze wyposażone w pomoce dydaktyczne.
W klasach 1–3 zapoznajemy dzieci z najbliższym otoczeniem, uczymy współdziałania w grupie, ćwiczymy wykonywanie prostych czynności, w tym czynności samoobsługowych.
W klasach 4–6 przechodzimy do nauczania przedmiotowego stosując zasadę korelacji. Ćwiczymy i doskonalimy techniki szkolne, wyposażamy uczniów w niezbędne wiadomości i umiejętności.
Przejście uczniów do gimnazjum ze szkoły podstawowej nie wiąże się ze zmianą otoczenia. Przechodzą oni do klasy gimnazjalnej w podobnym składzie uczniowskim co pozwala uniknąć niepotrzebnego stresu i lęku. Trzyletni okres nauki ma przygotować podopiecznych do dokonania wyborów edukacyjnych odpowiednich do ich możliwości percepcyjnych, uzdolnień i osiągnięć oraz rozbudzać aspiracje edukacyjne. Służą temu odpowiednio dostosowane programy nauczania, ciekawa oferta zajęć pozalekcyjnych. Pomagamy naszym uczniom w przełamywaniu barier i osiąganie sukcesów na miarę ich możliwości.
Naukę w gimnazjum kończy egzamin, dostosowany do możliwości uczniów z niepełnosprawnością intelektualna w stopniu lekkim. By i tu stworzyć naszym uczniom idealne warunki przygotowujące do tego egzaminu, szkoła organizuje dodatkowe zajęcia z przedmiotów egzaminacyjnych.
Zasadnicza Szkoła Zawodowa kształci młodzież dając im możliwość nabycia kwalifikacji, które są niezbędne do wykonywania przyszłego zawodu. Nasza szkoła stara się podążać za trendami na rynku pracy i kształci uczniów w następujących zawodach: kucharz, malarz — tapeciarz, cukiernik, piekarz, sprzedawca, pracownik pomocniczy obsługi hotelowej, technolog robót wykończeniowych Nauka zawodu odbywa się w pracowniach i salach warsztatowych na terenie placówki oraz w zaprzyjaźnionych instytucjach. Uczniowie kształcący się w kierunkach gastronomicznych uczą się w specjalnie dostosowanych pracowniach technologicznych. Praktyki odbywają się w warsztacie szkolnym, gdzie wychowankowie uczą się zarówno pracy w kuchni, jak również obsługi klienta. Pod okiem doświadczonych instruktorów uczniowie poszerzają swoje umiejętności i zainteresowania, zdobywają doświadczenie zawodowe podczas konkursów i imprez o charakterze zawodowym organizowanych w szkole i poza nią.
Szkoła Przysposabiająca do Pracy jest ofertą edukacyjną dla młodzieży z głębszą niepełnosprawnością po ukończonym gimnazjum. Zapewnia kontynuację procesu edukacyjno-terapeutycznego, a także przygotowuje uczniów do podjęcia aktywności społecznej, dzięki której zdobywają szereg umiejętności wchodzących w zakres różnych zawodów lub umiejętności przydatnych na stanowiskach pracy na miarę swoich potrzeb i możliwości.
Zajęcia mają charakter praktyczny w formie zajęć warsztatowych, jak np. w zaprzyjaźnionej szklarni, gdzie uczniowie zapoznają się bezpośrednio z obowiązkami pracownika oraz przygotowują się do podjęcia pracy na określonym stanowisku.
Inne nabyte umiejętności uczniowie wykorzystują do tworzenia elementów dekoracyjnych, szycia ręcznego i maszynowego, przygotowania posiłków, robienia przetworów, prasowania, drobnych napraw stolarskich, pielęgnacji i hodowli roślin, zagospodarowania terenów wokół szkoły, prowadzenia prac porządkowych oraz prowadzenia gospodarstwa domowego w mieszkaniu treningowym na terenie placówki.
Placówka wspomaga również uczniów i rodziców w nawiązaniu kontaktów
z zakładami pracy, po zakończeniu edukacji oraz współpracuje z Dziennym Ośrodkiem Wsparcia dla Osób Dorosłych, w którym absolwenci mogą poszerzać nabyte umiejętności, w przypadku braku możliwości podjęcia pracy.
Ośrodek Rewalidacyjno Wychowawczy zapewnia dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim oraz sprzężeniami udział w zajęciach edukacyjno-terapeutycznych, rewalidacyjno-wychowawczych oraz zajęciach specjalistycznych, prowadzonych indywidualnie lub w zespołach. Zapewniamy swoim podopiecznym w wieku od 3 do 25 lat kompleksową opiekę i wielospecjalistyczną pomoc w zakresie rewalidacji, edukacji, terapii psychologicznej, terapii logopedycznej, neurologopedycznej oraz rehabilitacji ruchowej, świadczoną w odpowiednich warunkach z uwzględnieniem indywidualnych możliwości i potrzeb. Ośrodek oferuje również specjalistyczne wsparcie dla rodzin.
Podczas zajęć stosuje się różne formy oddziaływań terapeutycznych. Prowadzony jest trening umiejętności społecznych, w zakres którego wchodzą kształtowanie podstawowych umiejętności samoobsługowych, wdrażanie do właściwego zachowania się w miejscach publicznych.
Rozwijane są umiejętności porozumiewania się z wykorzystaniem komunikacji alternatywnej i wspomagającej w terapii i edukacji.
Funkcję opiekuńczo-wychowawczą w Placówce spełnia internat, który w okresie nauki szkolnej dla wielu uczniów staje się drugim domem i zapewnia im prawidłowe warunki do rozwoju psychofizycznego, ale także przyzwyczaja młodych ludzi do samodzielnego bytowania, nauki współżycia w zespole, wyrobienia poczucia odpowiedzialności, nauczenia właściwej organizacji czasu wolnego poprzez rozwijanie i rozbudzanie zainteresowań i ukazywanie pozytywnych wzorców.
2. Rewalidacja w Placówce
Dbając o wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży, zapewniamy szeroką gamę zajęć specjalistycznych i rewalidacyjnych, których głównym celem jest usprawnianie zaburzonych funkcji i ich kompensacja. Zajęciami tymi objęte są dzieci już od najmłodszych lat, w ramach zajęć wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, od chwili wykrycia niepełnosprawności. Specjalistycznymi formami rewalidacji uczniowie naszej placówki objęci są w trakcie całego cyklu kształcenia. Prowadzone są one przez wysoce wyspecjalizowanych nauczycieli.
Mają one na celu usprawnianie zaburzonego rozwoju psychofizycznego, stymulowanie rozwoju mowy i języka, usprawnianie zaburzonych funkcji zmysłów, przygotowania do nauki szkolnej, obniżenia napięcia emocjonalnego, polepszenia relacji rówieśniczych i umiejętności pracy w grupie, usprawniania samoobsługi.
Prowadzimy różnorodne specjalistyczne formy, metody terapii i rehabilitacji, dokonujemy specjalistycznej diagnozy potrzeb i możliwości dziecka oraz zapewniamy pełne dostosowanie form i metod pracy do zindywidualizowanych potrzeb dziecka. Podopieczni biorą udział w zajęciach samoobsługi, stymulacji polisensorycznej, zajęciach ruchowych według metody Ruchu Rozwijającego W. Sherborne, M.Kepharta, Programach Aktywności M. i Ch. Knilla, terapii manualnej, dogoterapii, hipoterapii, muzykoterapii, arteterapii, kinezyterapii, masażu klasycznego i Shantala, a także w zależności od potrzeb dziecka w zajęciach rehabilitacyjnych, usprawniających mowę i innych. Zajęcia z dziećmi i młodzieżą prowadzone są w grupach trzy‑, czteroosobowych, a opiekę nad podopiecznymi pełni zawsze nauczyciel/specjalista oraz pomoc nauczyciela. Zajęcia odbywają się w profesjonalnie i estetycznie wyposażonych pracowniach i salach, w sali doświadczania świata, integracji sensorycznej, sali rehabilitacji ruchowej i innych.
Zajęcia odbywają się w bogato wyposażonych w pomoce edukacyjne i rehabilitacyjne salach oraz w Sali Doświadczania Świata.
Dzieci i młodzież uczestniczą w zajęciach terapii metodą EEG Biofeedbeck i Tomatis, która stosowana jest u dzieci i młodzieży wspomagając koncentrację i uwagę, niwelując nadpobudliwość psychoruchową. Terapie te maja duży wpływ na rozwój mowy i myślenia.
W naszej placówce terapią logopedyczną objęci są wszyscy uczniowie, u których występują zaburzenia mowy i myślenia. Gabinety logopedyczne posiadają bogate zaplecze dydaktyczne, co sprawia, że zajęcia sprawiają dzieciom dużą przyjemność i wiele zabawy.
Gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna oraz gimnastyka rehabilitacyjna prowadzone są w salach wyposażonych w profesjonalny sprzęt do usprawniania dzieci z różnymi zaburzeniami w sferze motorycznego i fizycznego rozwoju. Program korekcji wad postawy i usprawniania ruchowego opracowywany jest indywidualnie do potrzeb każdego dziecka. Zajęcia prowadzone są w miłej atmosferze z wykorzystaniem najnowszej wiedzy z zakresu usprawniania ruchowego i korekcji wad postawy występujących u naszych uczniów.
Terapia polisensoryczna prowadzona jest w specjalnie wyodrębnionym pomieszczeniu, wyposażonym w różnorodne urządzenia stymulujące rozwój zmysłów. Nawiązuje do prenatalnego środowiska życia człowieka Podczas spotkań w sali terapeutycznej panuje specyficzna atmosfera relaksu i odprężenia, wytworzona za pomocą odpowiedniej muzyki, dźwięków, gry świateł oraz innych bodźców.
Głównym celem terapii jest doświadczanie świata zmysłami: wzroku, dotyku, słuchu, węchu oraz odprężenie, relaks i wyciszenie. To wyjątkowe miejsce pozwala tym, którzy jeszcze tego nie potrafią zacząć postrzegać świat i rozbudzać uśpione jeszcze zmysły.
Podczas zajęć z arteterapii wykorzystywanych jest wiele technik plastycznych, takich jak: rysunek, malowanie całymi rękami, rzeźbienie, ceramika, witraże, origami oraz wykorzystanie różnych materiałów (papier, tkanina, masa solna, gips) czy faktur.
Jedną z istotnych funkcji jest funkcja ekspresyjna, która pomaga w rozładowaniu nadmiaru tłumionych, często nieuświadomionych emocji. Pełni również funkcję poznawczą, uczącą nazewnictwa i rozpoznawania, a także wyrażania swoich uczuć. Dodatkowo spełnia także funkcję regulacyjną, umożliwiającą zaspokojenie potrzeby wyższego rzędu, czyli potrzebę samorealizacji. Dzięki tej formie zajęć zmianie ulega sposób odbioru świata, uczeń dowiaduje się, że każda emocja, nawet przykra, nie trwa wiecznie, przemija. Dziecko nabiera dystansu do swoich uczuć i przeżyć, staje się dojrzalsze i spokojne.
Podstawowym celem zajęć z muzykoterapii wśród dzieci i młodzieży jest odkrycie wszelkich, nawet minimalnych możliwości ich rozwoju we wszystkich muzycznych i nie muzycznych dziedzinach działalności. Jej zadaniem jest poprawa obrazu własnej osoby, która korzystnie wpływa na motywację dziecka do doskonalenia umiejętności słuchowych, koordynacji ruchowej oraz zdolności porozumiewania się. Zajęcia prowadzone są miedzy innymi metodami: Orffa i Labana z wykorzystaniem różnych instrumentów.
Udział dziecka w zajęciach muzykoterapii jest pewnym wyzwaniem oraz możliwością pokazania swoim rówieśnikom zdolności jakie ono posiada.
Jedną z atrakcyjniejszych metod rewalidacji dzieci w młodszym wieku szkolnym jest bajkoterapia. Jest to metoda nowa, genialna w swej prostocie, skuteczna i zyskująca coraz większą popularność. Mówiąc najprościej to terapia przez bajki. Jej celem jest lepsze zrozumienie dziecka oraz jego problemu. Dostarczenie mu wiedzy oraz pozytywnych wzorców zachowania, sprawia, że dziecko poznaje różne sposoby myślenia jak i działania, dzięki czemu potrafi sam stawić czoła problemom.
Odpowiednio dobrane i opowiedziane czy przeczytane historie dają doskonały efekt relaksacji.
Nasza placówka realizuje szereg projektów, w ramach których dzieci i młodzież uczestniczą w zajęciach hipoterapii oraz dogoterapii. Obecność psa na zajęciach terapeutycznych stanowi doskonałą motywację do podejmowania działań, wprowadza do terapii spontaniczność, radość i daje poczucie bezpieczeństwa. Zajęcia hipoterapii są uzupełnieniem innych oddziaływań rewalidacyjnych i rehabilitacyjnych a ich uniwersalność polega na jednoczesnym oddziaływaniu na sferę ruchową, emocjonalną, intelektualną i sensoryczną.
3. Zajęcia pozalekcyjne
Dopełnieniem procesu kształcenia jest bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, dzięki którym uczniowie rozwijają swoje zainteresowania. Są to kółka zainteresowań: fotograficzne, taneczne, kulinarne, polonistyczne. Chlubą szkoły są pracownie: multimedialna, informatyczna, stolarska – miejsca, gdzie dzieci i młodzież, oprócz nauki znajduje również czas na pasje i relaks. Pracujemy nad tym, co najbardziej niepokoi rodziców, uwzględniamy ich uwagi, wskazówki i sugestie. Wspólnie z rodzicami, w atmosferze ciepła i akceptacji, dbamy o harmonijny rozwój i szczęśliwe dzieciństwo.
Umożliwiamy wszystkim uczniom udział w różnorodnych formach zajęć takich jak: wycieczki dydaktyczne i rekreacyjno-turystyczne, zielone szkoły, zajęcia na basenie, udział w konkursach i przeglądach artystycznych, zawodach i turniejach sportowych, koncertach i spotkaniach z muzyką, ludźmi tworzącymi muzykę, zajęciach tanecznych. W szkole działa zespół taneczny RESPECT, którego występy niejednokrotnie uświetniały nasze akademie i uroczystości szkolne.
Nasi uczniowie aktywnie biorą udział w Olimpiadach Specjalnych, dzięki działalności Klubu Sportowego „Nasze Orły”, odnosząc znaczne sukcesy na szczeblu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym. Biorą udział w licznych zawodach w takich konkurencjach jak: badminton, bowling w kręgielni, piłka nożna, pływanie, tenis stołowy, lekkoatletyka, zdobywając liczne nagrody i medale.
Nasi uczniowie chętnie wcielają się w role aktorów prezentując swoje umiejętności na licznych konkursach i przeglądach artystycznych. Zdobywają nagrody i wyróżnienia w konkursach plastycznych, począwszy od szczebla wewnątrzszkolnego po międzynarodowe. Ważną rolę w życiu naszej szkoły odgrywa kalendarz imprez i uroczystości szkolnych. Jego realizacja jest okazją do kultywowania i pielęgnowania tradycji. Do wspólnych zabaw zapraszamy rodziców, dziadków oraz dzieci i młodzież z zaprzyjaźnionych przedszkoli i szkół.
Posiadamy własny plac zabaw wyposażony w ramach projektu „Radosna Szkoła”. Zabawa na nim nie tylko umila czas naszym podopiecznym, ale także rozwija zmysły, koordynację, kształtuje cechy charakteru, pozwala na zdobycie doświadczenia i poznanie otaczającego nas świata.
Wiele ciekawych działań ma miejsce dzięki działalności Stowarzyszenia na Rzecz Harmonijnego Rozwoju Dzieci i Młodzieży „ Nasze dzieci”. Pozyskiwane przez stowarzyszenie środki finansowe pozwalają na poszerzanie oferty zajęć pozalekcyjnych, poprzez realizowane projekty. Należą do nich m.in. ferie zimowe, organizacja wypoczynku letniego, grupy wsparcia dla rodziców, zajęcia socjoterapeutyczne dla młodzieży, zajęcia wspierające rozwój małego dziecka i wiele innych.
Klub Absolwenta ZPSWR w Cieszynie jest nową inicjatywą, mającą na celu integrację środowiska absolwentów. Członkostwo w Klubie pozwala na: utrzymywanie, nawiązywanie i odnawianie kontaktów z absolwentami wszystkich kierunków, wymianę informacji o pracodawcach oraz ofertach pracy, wymianę informacji o usługach i produktach oferowanych przez firmy, spotkania towarzyskie.
4. Innowacje w Placówce
Poprzez realizacje wielu projektów pozyskujemy środki finansowe na wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne i specjalistyczny sprzęt do terapii i rehabilitacji dzieci, jak i na wiele działań pozastatutowych. W tym roku nasza placówka uzyskała dotację TVP 1 „ Reklama Dzieciom” na realizację działań w zakresie wspierania dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie, ze sprzężeniami i autyzmem. W ramach przekazanych środków prowadzony będzie program usprawniająco-rehabilitacyjny „Pokonać Niepełnosprawność – poznając świat i swoje ciało” skierowany dla uczniów, którzy pozbawieni są sprawności ruchowej i samodzielności społecznej w tym dzieci ze spektrum autyzmu. Realizujemy szereg programów wspierających wychowanie i opiekę naszych wychowanków czego wynikiem są uzyskiwane Certyfikaty dla szkoły: „Szkoła promująca zdrowie”, „Szkoła bez przemocy”, „Bezpieczna szkoła”, „5 porcji warzyw owoców lub soku”, „Wszystkie kolory świata”. Prowadzimy wiele własnych programów tj.: „Czytające szkoły”, „Pajacyk”, „Mądrzy rodzice”, „Zobaczyć piękno”; „ Owoce w szkole”, „Szklanka mleka”, „Zabawnik”, „SOS przyroda woła Ciebie”. Angażujemy się w liczne akcje jak np.: „Ekorewolucja dla szkół”, „Góra grosza”.
Uczestniczyliśmy w programie unijnym pn. „Socrates Comenius – uczenie się przez całe życie”, dzięki któremu nasi uczniowie mieli możliwość odwiedzenia kolegów ze szkół w Turcji, Anglii i Włoszech, a nowi znajomi z zagranicy przyjechali z rewizytą do Cieszyna. Wykorzystując możliwości jakie dają obecnie dotacje unijne, realizujemy także projekt „Mam zawód – mam pracę w regionie” skierowany dla naszych uczniów z ZSZ, umożliwiający im zajęcia dydaktyczne, praktyki/staże zawodowe, kursy certyfikowane, kompleksowe wsparcie z zakresu doradztwa.
5. Współpraca
Ściśle współpracujemy z wyższymi uczelniami: Uniwersytetem Śląskim oraz Wyższą Szkołą Biznesu z Dąbrowy Górniczej. Działalność z UŚ została usankcjonowana podpisanym porozumieniem w dniu 13 marca b.r., które dotyczy sfery dydaktyczno-naukowej w obszarach: dydaktyki, działalności naukowej, działalności wydawniczej, wizyt studyjnych w placówce. Dzięki niej studenci mają możliwość zdobywania praktyk poprzez realizację wspólnych przedsięwzięć zarówno na terenie uczelni, jak również instytucji. Uczestnicy praktyk poznają funkcjonowanie specjalistycznych placówek pod względem merytorycznym i organizacyjnym. Pozwoli im to na przygotowanie się do szukania pracy po ukończeniu studiów, poznanie swoich predyspozycji, rozwijanie własnej kreatywności i twórczości. Podpisane porozumienie o współpracy z WSB stwarza studentom możliwości odbywania praktyk i jednoczesnego korzystania z wiedzy i doświadczeń praktyków – ekspertów, wypracowanych przez nich metod w zakresie obszaru, w którym o skuteczności i efektach podjętego wysiłku decyduje bardzo indywidualne podejście. Zapraszamy do odwiedzenie naszej witryny internetowej www.zpswr.cieszyn.pl