Trenuj swój mózg
Mózg długo pozostawał całkowitą zagadką dla naukowców. Obecnie wciąż daleko nam do odkrycia pełni jego możliwości. Ale kto z nas nie chciałby zwiększyć potencjału własnego umysłu? Neuropsychologia w parze z nowoczesną technologią wychodzi naprzeciw naszym oczekiwaniom ludzi. Dziś, za pomocą treningów EEG-biofeedback, możemy nauczyć się jak poprawić efektywność pracy mózgu w różnych obszarach funkcjonowania człowieka.
Kilka słów o metodzie EEG-biofeedback
EEG-biofeedback jest to nowoczesna metoda terapeutyczna łącząca w sobie elementy psycho i fizjoterapii. Dzięki niej można nauczyć się świadomie kontrolować fale mózgowe, tak aby mózg pracował efektywniej. Oparta jest o zasadę biologicznego sprzężenia zwrotnego oraz wykorzystuje elementy warunkowania klasycznego. Odpowiednio dobrany trening biofeedback poprawia pamięć i koncentrację, uczy panowania nad własnymi reakcjami, a także pomaga w relaksacji i radzeniu sobie ze stresem.
Rozwój EEG i biofeedbacku
Pierwsze eksperymenty z wykorzystaniem EEG przeprowadzał już w latach 30tych Hans Berger, ale prawdziwy przełom nastąpił w latach 60tych dzięki pracom profesora Stermana w amerykańskim ośrodku lotów kosmicznych NASA. Stworzona przez naukowców Amerykańskiego Centrum Badań Kosmicznych metoda EEG-biofeedback była wykorzystywana w szkoleniach astronautów i pilotów. Okazało się, że trening oparty na biologicznym sprzężeniu zwrotnym skutecznie poprawia funkcjonowanie i wykonywanie złożonych zadań w sytuacjach silnego stresu, w jakich często znajdują się astronauci. Od tego czasu technologia ta znacznie się rozwinęła i rozszerzyła swój zasięg. Od lat z powodzeniem stosuje się ją w USA i Europie Zachodniej. W Polsce dopiero zaczyna robić się popularna.
Terapia EEG-biofeedback – gra komputerowa poruszana siłą mózgu
Cały trening EEG-biofeedback opiera się na monitorowaniu fal mózgowych i kontrolowaniu ich. Pacjent na ekranie komputera widzi poszczególne fale, których zakresy może zmieniać poprzez koncentrowanie się bądź wyciszenie (w zależności od celu treningu). Gdy pacjent osiąga pożądany stan relaksu bądź skupienia, widniejąca na ekranie animacja zaczyna się poruszać i wydawać dźwięk. Możliwości jest nieskończenie wiele, począwszy od prostych pojawiających się i znikających obrazków, poprzez animacje wprowadzające w ruch rollercoaster, czy gry polegające na przejściu wybranej planszy i zdobyciu określonej liczby punktów, skończywszy na krótkich filmach. Tak różnorodny wybór umożliwia terapeucie indywidualne dopasowanie treningu dla każdego pacjenta, a samym pacjentom nie pozwala się znudzić wciąż tą samą animacją. Nasz mózg odbiera poruszającą się animację jako nagrodę i dzięki temu zachodzi wzmocnienie pożądanego stanu umysłu. Tak wytrenowany mózg dużo łatwiej poradzi sobie w sytuacjach poza gabinetem terapeuty: łatwiej skoncentruje się podczas trudnego zadania, czy też zrelaksuje się w sytuacji stresu.
Do kogo kierowana jest metoda?
Zakresy wykorzystania biofeedbacku jest bardzo szeroki. Metoda ta jest stosowana dla polepszenia stanu zdrowia pacjentów cierpiących na zaburzenia i choroby neurologiczne (np. stany lęku i paniki, ADHD, ADD, zaburzenia snu, depresja, uzależnienia, zaburzenia pamięci, koncentracji i uwagi, padaczka). Z metody mogą korzystać również osoby zdrowe chcące zwiększyć możliwości swojego mózgu, nauczyć się samodzielnie relaksować w sytuacjach stresowych, czy poprawić kreatywność, pamięć i koncentrację. Dlatego też biofeedback cieszy się niemałym powodzeniem wśród ludzi biznesu, żołnierzy, artystów zmagających się z tremą oraz sportowców. Nie szukając przykładów daleko — terapia biofeedback była jednym z elementów wchodzących w skład treningu Adama Małysza. Pozwalało to skoczkowi wyciszyć się i skupić przed startem.
Biofeedback nie jest całkowitą alternatywą dla farmakoterapii. W niektórych schorzeniach ją zastępuje, w innych uzupełnia. Podstawą powodzenia terapii jest silna wola i motywacja pacjenta. Poczucie odpowiedzialności za wynik leczenia jest bardzo istotnym elementem wpływającym na jego skuteczność.
Zaletą biofeedbacku jest niewątpliwie to, że jest całkowicie bezpieczny i można go stosować bez ograniczeń, zarówno u dzieci jak i dorosłych. Badania dowodzą, że już kilkanaście sesji prowadzonych raz lub dwa razy w tygodniu znacząco poprawiają koncentrację u dzieci z ADHD. Metoda ta jest również bardzo skuteczna w leczeniu padaczki.
Mózg to niezwykle delikatny i tajemniczy organ. Wciąż nie mamy pełnej wiedzy na jego temat, ciężko nam nawet oszacować ogrom jego możliwości. Obecnie powoli zaczynamy ingerować w funkcjonowanie mózgu, chcąc poprawić jego pracę. Tu niewątpliwie pomocny okazuje się EEG-biofeedback, metoda pozwalająca polepszyć funkcjonowanie ludzi na różnych płaszczyznach.
Karolina Stokowska