Uszko­dze­nia śli­ma­ka a odbie­ra­nie wra­żeń słuchowych

Śli­mak jest zwę­ża­ją­cą się rur­ką zbu­do­wa­ną z kości czasz­ki posia­da­ją­cą 2,75 zwo­ju. Pod wpły­wem fali aku­stycz­nej wychy­la się strze­miącz­ko naci­ska­jąc na okien­ko owal­ne, któ­re powo­du­je chwi­lo­we zwięk­sze­nie gęsto­ści cie­czy znaj­du­ją­cej się w ślimaku.

Ze wzglę­du na to, że pręd­kość roz­cho­dze­nia się fal w cie­czach jest dużo więk­sza niż w powie­trzu zabu­rze­nie to dość szyb­ko docie­ra do okien­ka okrą­głe­go (znaj­du­je się ono poni­żej okien­ka owal­ne­go), któ­re wychy­la się w kie­run­ku prze­ciw­nym do wychy­łu okien­ka owalnego.

Zabu­rze­nia gęsto­ści cie­czy powo­du­ją powsta­wa­nie chwi­lo­wych róż­nic ciśnień cie­czy po obu stro­nach bło­ny pod­staw­nej a przez to powsta­nie fali bie­gną­cej na bło­nie pod­staw­nej co powo­du­je jej nie­wiel­kie odkształ­ce­nia. Miej­sce naj­więk­sze­go wychy­le­nia bło­ny zale­ży od czę­sto­tli­wo­ści dźwię­ku a ampli­tu­da wychy­le­nia zale­ży od natę­że­nia dźwię­ku. Wła­ści­wo­ści fizycz­ne bło­ny zmie­nia­ją się w mia­rę wzro­stu odle­gło­ści od jej pod­sta­wy. W pobli­żu okien­ka owal­ne­go bło­na jest sztyw­na i wąska a w mia­rę odda­la­nia się od nie­go sta­je się coraz szer­sza i mniej sztyw­na. W związ­ku z tym dźwię­ki o dużych czę­sto­tli­wo­ściach (wyso­kie) naj­sil­niej wzbu­dza­ją obsza­ry poło­żo­ne naj­bli­żej okien­ka owal­ne­go nato­miast o małych czę­sto­tli­wo­ściach w pobli­żu osklep­ka. Dzię­ki tym wła­ści­wo­ściom bło­ny pod­staw­nej śli­mak zacho­wu­je się jak ana­li­za­tor dźwię­ku. Wzdłuż całej bło­ny pod­staw­nej usy­tu­owa­ny jest organ Cor­tie­go zawie­ra­ją­cy komór­ki rzę­sa­te zewnętrz­ne i wewnętrz­ne. Ruchy bło­ny pod­staw­nej powo­du­ją prze­gi­na­nie się rzę­sek komó­rek raz w jed­ną raz w dru­gą stro­nę co wią­że się z otwie­ra­niem i zamy­ka­niem kana­łów jono­wych (napływ dodat­nich jonów pota­su). Róż­ni­ce poten­cja­łów są odbie­ra­ne przez synap­sy włó­kien ner­wo­wych i prze­ka­zy­wa­ne dalej w posta­ci impul­sów do wyż­szych pię­ter ukła­du nerwowego.

Wła­sność śli­ma­ka pole­ga­ją­ca na róż­ni­cach wraż­li­wo­ści na poszcze­gól­ne czę­sto­tli­wo­ści w zależ­no­ści od miej­sca nazy­wa­na jest tono­to­pią i prze­bie­ga na całej dłu­go­ści dro­gi prze­sy­łów infor­ma­cji aku­stycz­nej włącz­nie z korą.

5. Tono­to­po­wa orga­ni­za­cja bło­ny pod­staw­nej
Źró­dło: http://slysze.ifps.org.pl/jak-slyszy-mozg-tonotopowa-organizacja-kory-sluchowej/

Na tej pod­sta­wie moż­na zauwa­żyć, że naj­bar­dziej nara­żo­ne na uszko­dze­nia są komór­ki słu­cho­we znaj­du­ją­ce się w pobli­żu okien­ka owal­ne­go odpo­wie­dzial­ne za odbiór wyso­kich czę­sto­tli­wo­ści (bar­dzo czę­ste uszko­dze­nie typu odbior­cze­go). Dźwię­ki docie­ra­ją­ce do uszu roz­dzie­la­ne są na dwie stro­ny pnia mózgu ale mogą być łączo­ne i porów­ny­wa­ne (okre­śla­nie poło­że­nia źró­dła dźwię­ku). Gdy bodź­ce docie­ra­ją do pła­ta skro­nio­we­go kory są wte­dy świa­do­mie odbie­ra­ne naj­pierw jako infor­ma­cje o gło­śno­ści, wyso­ko­ści i umiej­sco­wie­niu a potem w wyż­szych pię­trach kory inter­pre­to­wa­ne jako roz­mo­wa, muzy­ka czy dźwię­ki oto­cze­nia. Jeśli np. znisz­czo­ne są komór­ki rzę­sa­te odpo­wie­dzial­ne za odbiór fal w zakre­sie od 2- 3 kHz to te sygna­ły nie są roz­róż­nia­ne na żad­nym pozio­mie prze­sy­łu sygna­łu w związ­ku z tym mózg nie ma moż­li­wo­ści dokład­nej inter­pre­ta­cji sygna­łu lub wystę­pu­je prze­kła­ma­nie (oso­by z nie­do­słu­chem prze­krę­ca­ją wyra­zy ponie­waż mózg sta­ra się zło­żyć np. sło­wo z nie­ist­nie­ją­cych infor­ma­cji i dopo­wie­dzieć
cza­sa­mi błęd­nie. kot –płot.).

6. Roz­ło­że­nie gło­sek na audio­gra­mie
Źró­dło: httpwww.sshf.noomoss_avdelinger_tinnitusklinikken_kunnskapsbanken_horsel_lyd_ Siderside.aspx

BIBLIO­GRA­FIA
Jorasz U.: Wykła­dy z psy­cho­aku­sty­ki; wydaw­nic­two nauko­we UAM 1998
Anto­niak K.: Wpływ warun­ków prze­cho­wy­wa­nia na wygląd i działanie

 adap­tyw­ne suple­men­tu die­ty „RHO­DIO­LA” pra­ca dyplo­mo­wa PWSZ Kro­sno
https://sound.eti.pg.gda.pl/student/pp/roz2.pdf 16.01.2015
http://patomorfologiacmuj.pl/sites/default/files/
NEU­RO­BIO­LO­GIA %20WYK%C%81AD%2011.pdf 16.01.2015
http://www.oticon.com/~asset/cache.ashx?id=19888&type=14&format= web&n mdoctitle=Alta_brochure16.01.2015
https://www.phonakpro.com/content/dam/phonak/gc_pl/b2b/pl/products/ quest/_downloads/Brochure_BtB_Phonak_Portfolio_of_Solutions_V1.00_028-1204.pdf 16.01.2015
https://www.fizyka.umk.pl/~duch/Wyklady/Mozg/09–2‑sluch.htm 22.11.2016

Mgr inż. Kata­rzy­na Antoniak