Logo Karkonoskiego Sejmiku Osób niepełnosprawnych

Nie­peł­no­spraw­ni, cho­rzy i senio­rzy w banku…

Rzecznik Praw Oby stronaX400Ban­ki nie hono­ru­ją nota­rial­nych peł­no­moc­nictw do czyn­no­ści bankowych. 

  • RPO pisze do rady nota­rial­nej udzie skar­żą się Rzecz­ni­ko­wi, że ban­ki nie uzna­ją ich nota­rial­nych pełnomocnictw
  • Ogra­ni­cza to dostęp do pie­nię­dzy z kon­ta dla osób star­szych, z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi, mają­cych trud­no­ści z cho­dze­niem, czy prze­by­wa­ją­cych w szpitalach
  • Ban­ki wyma­ga­ją bowiem, aby peł­no­moc­nic­two było spo­rzą­dza­ne w obec­no­ści ich pra­cow­ni­ka, któ­ry jed­nak nie może doko­ny­wać czyn­no­ści np. w domu star­szej oso­by, czy w szpitalu

Rzecz­nik Praw Oby­wa­tel­skich wystą­pił do Kra­jo­wej Rady Nota­rial­nej w spra­wie wypra­co­wa­nia wzo­ru peł­no­moc­nic­twa w for­mie aktu nota­rial­ne­go, któ­re insty­tu­cje finan­so­we mogły­by hono­ro­wać. Nota­riusz może bowiem doko­nać czyn­no­ści nota­rial­nej w innym miej­scu niż jego kan­ce­la­ria, jeśli prze­ma­wia­ją za tym szcze­gól­ne okoliczności.

Skut­kiem odmo­wy uzna­nia peł­no­moc­nic­twa — brak środ­ków
Z licz­nych skarg do Biu­ra RPO wyni­ka, że insty­tu­cje finan­so­we (ban­ki, spół­dziel­cze kasy oszczęd­no­ścio­wo kre­dy­to­we itp.) nie respek­tu­ją peł­no­moc­nictw spo­rzą­dzo­nych przez wła­ści­cie­li rachun­ków, upo­waż­nia­ją­cych do repre­zen­to­wa­nia ich przez oso­by trzecie.

Jak wska­zu­ją skar­żą­cy, Pra­wo ban­ko­we nie wyma­ga szcze­gól­nej for­my dla peł­no­moc­nic­twa do rachun­ku ban­ko­we­go. Waż­ne jest, by na jego pod­sta­wie moż­na było ziden­ty­fi­ko­wać moco­daw­cę i peł­no­moc­ni­ka. Zasa­dy pra­wa dają oby­wa­te­lo­wi moż­li­wość doko­ny­wa­nia czyn­no­ści praw­nych przez peł­no­moc­ni­ka, jeże­li prze­pi­sy szcze­gól­ne bądź spe­cy­fi­ka czyn­no­ści nie wyma­ga­ją oso­bi­ste­go dzia­ła­nia. Czyn­ność ban­ko­wa do takich czyn­no­ści nie nale­ży. I tak np. oso­by star­sze, z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi lub cho­re – prze­ko­na­ne, że pozy­cja ustro­jo­wa nota­riu­sza gwa­ran­tu­je hono­ro­wa­nie ich oświad­czeń woli — usta­na­wia­ją peł­no­moc­nic­two w for­mie aktu notarialnego.

Tym­cza­sem prak­ty­ką akcep­to­wa­ną przez ban­ki jest spo­rzą­dza­nie peł­no­moc­nictw w obec­no­ści pra­cow­ni­ka ban­ku na przy­go­to­wa­nym przez bank for­mu­la­rzu. Klient ban­ku nie zawsze może spro­stać tym wymo­gom, np. gdy sytu­acja wymu­sza koniecz­ność usta­no­wie­nia peł­no­moc­ni­ka w inny spo­sób niż akcep­tu­ją to ban­ki. Nie­jed­no­krot­nie w kon­se­kwen­cji odmo­wy uzna­nia takie­go peł­no­moc­nic­twa dana oso­ba w szcze­gól­nie trud­nych dla niej chwi­lach pozo­sta­je bez środ­ków do życia; nie może też regu­lo­wać np. comie­sięcz­nych opłat lub kupić leków.

RPO: to ogra­ni­cze­nie praw klien­tów banków

W opi­nii RPO wyzna­czo­ne przez ban­ki zasa­dy udzie­la­nia peł­no­moc­nictw w znacz­nym stop­niu ogra­ni­cza­ją klien­tom dostęp do ich środ­ków na rachun­ku ban­ko­wym. Doty­czy to w szcze­gól­no­ści osób star­szych i osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi, któ­re mają trud­no­ści z poru­sza­niem się lub z uwa­gi na cho­ro­bę prze­by­wa­ją w szpi­ta­lu. Z tych powo­dów nie mogą spo­rzą­dzić peł­no­moc­nic­twa w obec­no­ści pra­cow­ni­ka ban­ku, bo nie jest on upraw­nio­ny do doko­na­nia takiej czyn­no­ści poza sie­dzi­bą ban­ku. Tym­cza­sem nota­riusz może doko­nać czyn­no­ści nota­rial­nej w innym miej­scu niż kan­ce­la­ria nota­rial­na, jeże­li prze­ma­wia za tym cha­rak­ter czyn­no­ści lub szcze­gól­ne okoliczności.

Rzecz­nik przed­sta­wił w 2017 r. pro­blem pre­ze­so­wi Związ­ku Ban­ków Pol­skich, samo­rzą­do­wej orga­ni­za­cji ban­ków, do któ­rej zadań nale­ży m.in. kre­owa­nie zasad dobrych prak­tyk. Nie dostał jed­nak satys­fak­cjo­nu­ją­cej odpowiedzi.

Dla­te­go Adam Bod­nar spy­tał pre­ze­sa Kra­jo­wej Rady Nota­rial­nej Mariu­sza Bia­łec­kie­go, czy wpły­wa­ły do niej skar­gi w tej kwe­stii. Jeże­li tak, Rzecz­nik chciał­by wie­dzieć, czy Rada pod­ję­ła dzia­ła­nia zmie­rza­ją­ce do usta­le­nia wzo­ru peł­no­moc­nic­twa spo­rzą­dza­ne­go w for­mie aktu nota­rial­ne­go, któ­ry będzie akcep­to­wa­ny przez insty­tu­cje finan­so­we. W przy­pad­ku bra­ku infor­ma­cji o tego rodza­ju trud­no­ściach klien­tów ban­ków, Rzecz­nik popro­sił o roz­wa­że­nie przez Radę moż­li­wo­ści pod­ję­cia takiej ini­cja­ty­wy — aby zapew­nić wszyst­kim klien­tom ban­ków bez­pie­czeń­stwo w sfe­rze finan­so­wej, a senio­rom, oso­bom z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi lub przej­ścio­wo cho­rym — posza­no­wa­nie ich godności.

V.7224.122.2018
za: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/banki-nie-uznaja-notarialnych-pelnomocnictw-pismo-rpo-do-rady-notarialnej