Nie bój­my się komor­ni­ka, pójdź­my do prawnika

Wie­le się ostat­nio mówi o egze­ku­cjach komor­ni­czych wsz­czy­na­nych prze­ciw­ko oso­bom, któ­re nie powin­ny być – z róż­nych powo­dów – adre­sa­ta­mi tych postę­po­wań. Media ujaw­ni­ły sze­reg przy­pad­ków, czę­sto dra­stycz­nych, gdzie doszło do sytu­acji, w któ­rych nastą­pi­ła utra­ta znacz­nych kwot pie­nięż­nych czy cen­nych przed­mio­tów, nie mówiąc już o nie­ru­cho­mo­ściach, wsku­tek czyn­no­ści egze­ku­cyj­nych, któ­re nie powin­ny być w ogó­le podjęte.

Pamię­tać zatem musi­my, że dłuż­nik, a tym bar­dziej oso­ba, któ­ra nim nie jest, a prze­ciw­ko któ­rej skie­ro­wa­no egze­ku­cję, ma instru­men­ty praw­ne, dzię­ki któ­rym może pod­jąć sku­tecz­na obro­nę. Nie bój­my się więc komor­ni­ka, ale pójdź­my do praw­ni­ka – naj­le­piej w odpo­wied­nim momen­cie, kie­dy jesz­cze nie będzie za późno.

Naj­pierw uwa­ga ogól­na, lecz zasad­ni­cza. Zgod­nie z tre­ścią art. 804 kodek­su postę­po­wa­nia cywil­ne­go organ egze­ku­cyj­ny nie jest upraw­nio­ny do bada­nia zasad­no­ści i wyma­gal­no­ści obo­wiąz­ku obję­te­go tytu­łem wyko­naw­czym. Inny­mi sło­wy, komor­nik nie powi­nien w ogó­le zaj­mo­wać się wery­fi­ko­wa­niem tego, co jest napi­sa­ne w tytu­le wyko­naw­czym, a więc w wyro­ku sądu zaopa­trzo­nym w klau­zu­lę wyko­nal­no­ści. Czy w wyro­ku tym powi­nien zatem być numer PESEL, jak to się postu­lu­je, i co, zda­je się, zosta­ło już obję­te pro­jek­tem zmian w usta­wie? Wyda­je się, że tak, albo­wiem istot­nie pozwo­li­ło­by to komor­ni­ko­wi unik­nąć ewen­tu­al­nych błę­dów co do toż­sa­mo­ści zobo­wią­za­ne­go. Jak pamię­tam zresz­tą z prak­ty­ki, już dość daw­no temu wie­rzy­cie­le, któ­rych repre­zen­to­wa­łem, poda­wa­li we wnio­skach egze­ku­cyj­nych nume­ry PESEL, o ile nimi dysponowali.

Będę jed­nak twier­dził, że inne dane, jakie muszą zna­leźć się we wnio­sku o wsz­czę­cie egze­ku­cji, a któ­re zobo­wią­za­ny jest podać wie­rzy­ciel, a więc imię i nazwi­sko dłuż­ni­ka, oraz miej­sce zamiesz­ka­nia lub sie­dzi­ba, są wystar­cza­ją­ce. Nie naru­sza­jąc zasa­dy wyni­ka­ją­cej z przy­to­czo­ne­go wyżej prze­pi­su kpc komor­nik zaś winien pod­jąć czyn­no­ści zmie­rza­ją­ce do „zlo­ka­li­zo­wa­nia” dłuż­ni­ka, w przy­pad­ku jakich­kol­wiek wąt­pli­wo­ści – i tak się dzie­je, co wiem z prak­ty­ki – winien wzy­wać wie­rzy­cie­la do uzu­peł­nie­nia wnio­sku choć­by w zakre­sie danych per­so­nal­nych, o czym zresz­tą w dal­szej czę­ści będzie mowa.

Co zatem nale­ży zro­bić w sytu­acji, gdy komor­nik zacznie pro­wa­dzić prze­ciw­ko nam egze­ku­cję, choć nie­wąt­pli­wie nie jeste­śmy dłużnikiem?

Bez­zwłocz­nie udać się do prawnika…

Jeże­li zaś chce­my dzia­łać sami, musi­my wie­dzieć, że w przy­pad­ku, gdy egze­ku­cja omył­ko­wo skie­ro­wa­na jest do oso­by, któ­ra dłuż­ni­kiem nie jest, przy­słu­gu­je akcja opar­ta na tre­ści art. 825 § 3 kpc.

Zgod­nie z ta nor­mą praw­ną organ egze­ku­cyj­ny uma­rza postę­po­wa­nie (a więc musi to zro­bić, jest to obli­ga­to­ryj­ne) jeże­li egze­ku­cję skie­ro­wa­no prze­ciw­ko oso­bie, któ­ra według klau­zu­li wyko­nal­no­ści nie jest dłuż­ni­kiem i któ­ra sprze­ci­wi­ła się pro­wa­dze­niu egze­ku­cji, albo jeże­li pro­wa­dze­nie egze­ku­cji pozo­sta­je z innych powo­dów w oczy­wi­stej sprzecz­no­ści z tre­ścią tytu­łu wyko­naw­cze­go. Pod ten prze­pis pod­pa­da rów­nież stan fak­tycz­ny, w któ­rym wsz­czę­to egze­ku­cję prze­ciw­ko oso­bie, któ­rej nazwi­sko i imię albo nazwa jest nawet taka sama, jak ozna­cze­nie dłuż­ni­ka, ale nie jest ona iden­tycz­na z oso­bą dłuż­ni­ka, a więc nie jest w rze­czy­wi­sto­ści oso­bą zobowiązaną.

Nie­zbęd­ne jest zatem skie­ro­wa­nie do komor­ni­ka pisma, w któ­rym zawar­ty będzie sprze­ciw wobec pro­wa­dze­nia egze­ku­cji oraz wnio­sek o umo­rze­nie postę­po­wa­nia egzekucyjnego.

W takiej sytu­acji, jak sta­no­wi art. 761 kpc, organ egze­ku­cyj­ny zobli­go­wa­ny będzie do zażą­da­nia od wie­rzy­cie­la sto­sow­nych wyja­śnień co do toż­sa­mo­ści dłużnika.

W sytu­acji odmo­wy udzie­le­nia takich infor­ma­cji lub zło­że­nia fał­szy­wych wyja­śnień komor­nik może wie­rzy­cie­la uka­rać grzyw­ną na pod­sta­wie art. 762 kpc. Tym samym wie­rzy­ciel, któ­ry wska­że jako swe­go dłuż­ni­ka oso­bę trze­cią, któ­ra wyłącz­nie z imie­nia i nazwi­ska odpo­wia­da rze­czy­wi­ste­mu dłuż­ni­ko­wi, nara­ża się na sankcję.

O ile zarzu­ty zosta­ną potwier­dzo­ne, komor­nik umo­rzy postę­po­wa­nie egze­ku­cyj­ne. Umo­rze­nie takie powo­du­je uchy­le­nie doko­na­nych już czyn­no­ści egzekucyjnych.

Kon­klu­du­jąc, stwier­dzić trze­ba, że trze­ba po pro­stu sto­so­wać obo­wią­zu­ją­ce pra­wo i postę­po­wać zgod­nie z nim, nie­ko­niecz­ne i nie zawsze nie­zbęd­ne jest two­rze­nie nowych norm prawnych.

W następ­nym odcin­ku – inne środ­ki obro­ny w postę­po­wa­niu egze­ku­cyj­nym, w tym tak­że te słu­żą­ce rze­czy­wi­ste­mu dłużnikowi.