Logo Karkonoskiego Sejmiku Osób niepełnosprawnych

ŚWIE­CIE

Świe­cie jest prze­pięk­nie poło­żo­ną wsią w doli­nie Bru­śni­ka na połu­dnie od Leśnej. W XIV stu­le­ciu wieś okre­śla­no nazwa­mi Swe­ta (1329), Zwet (1337), Swe­te (1398) czy też Swe­thaw (1399). Już wte­dy miej­sco­wość zna­na była z warow­ne­go zam­ku wznie­sio­ne­go na ska­li­stym brze­gu Bru­śni­ka (sze­rzej o nim w roz­dzia­le Szla­kiem zam­ków, pała­ców i dworów).

Począw­szy od XIV w. do 1592 r. funk­cjo­no­wa­ło roz­le­głe „pań­stwo Świe­cie” Üch­trit­zów, obej­mu­ją­ce połu­dnio­we poła­cie Okrę­gu Kwi­sy (pomię­dzy Świe­ciem i Gie­buł­to­wem, a Smre­kiem w Górach Izer­skich). Űch­tri­zo­wie, pierw­szy zna­ny tutaj ród rycer­ski, utra­ci­li wieś dopie­ro w 1638 r. W póź­niej­szych latach miej­sco­wość nale­ża­ła m.in. do Meu­re­rów, von Loebe­nów, von Flem­min­gów, von Gers­dor­fów i von Rotenburgów.

Z zabyt­ków, oprócz śre­dnio­wiecz­ne­go zam­ku, zwra­ca uwa­gę poło­żo­ny na wznie­sie­niu Kościół Ser­ca Jezu­so­we­go. Po raz pierw­szy kościół w Świe­ciu wymie­nia doku­ment z 1346 r., jed­nak (co nie­któ­rzy nie­miec­cy bada­cze począt­ki świą­ty­ni widzie­li nawet w XII w.) naj­star­szym patro­nem kościo­ła był Świę­ty Miko­łaj, chro­nią­cy kup­ców i prze­woź­ni­ków. W śre­dnio­wie­czu nie bra­ko­wa­ło ich we wsi, albo­wiem przez Świe­cie biegł waż­ny trakt handlowy.

W okre­sie woj­ny trzy­dzie­sto­let­niej kościół bar­dzo ucier­piał (urzą­dzo­no w nim staj­nię) tak, że w 1649 r. koniecz­ny był jego remont. W 1669 r. wybu­do­wa­no nową wie­żę kościel­ną, zaś w 1683 r. świą­ty­nię pod­da­no grun­tow­nej prze­bu­do­wie. W następ­nych stu­le­ciach rów­nież doko­ny­wa­no roz­ma­itych prze­ró­bek i reno­wa­cji. na przy­kład w 1805 r. miej­sco­wy mecha­nik zaopa­trzył kościół w zegar.

Zewnętrz­na bry­ła kościo­ła nie wyróż­nia się niczym szcze­gól­nym, nato­miast jego wnę­trza zaska­ku­ją nie­zwy­kły­mi poli­chro­mia­mi i bogac­twem daw­nej sztu­ki cie­siel­skiej i sny­cer­skiej. nawa pokry­ta jest drew­nia­nym stro­pem kase­to­no­wym, na któ­rym przed­sta­wio­no kil­ka­dzie­siąt posta­ci biblij­nych (m.in. przod­ków Jezu­sa i Apo­sto­łów). na empo­rach wid­nie­ją sce­ny ze Sta­re­go i nowe­go Testa­men­tu. całość two­rzy jeden z naj­więk­szych w połu­dnio­wo-zachod­niej Pol­sce zespo­łów baro­ko­we­go malar­stwa o cechach ludo­wych. Na wzmian­kę zasłu­gu­je ponad­to boga­to zdo­bio­na ambo­na z XVII w.

Wokół kościo­ła zacho­wa­ły się róż­no­sty­lo­we epi­ta­fia i rycer­skie pły­ty nagrob­ne wła­ści­cie­li zam­ku i wsi Świe­cie (m.in. Anto­nie­go von Üch­trit­za zm. w 1612 r. porucz­ni­ka Grze­go­rza Meu­re­ra zm. w 1664 r.) oraz krzy­że kamien­ne (tzw. krzy­że pokutne).

Opra­co­wa­ła MJ