MIEJ­SCA NA MAPIE DOL­NE­GO ŚLĄ­SKA — LEŚNA

Leśna, to nie­wiel­kie dol­no­ślą­skie mia­stecz­ko poło­żo­ne w odle­gło­ści oko­ło 10-ciu kilo­me­trów na połu­dnio­wy – zachód od Luba­nia Ślą­skie­go, pra­wie dokład­nie w poło­wie dro­gi łączą­cej Lubań z Czer­nia­wą Zdrój.

Pierw­sza wzmian­ka o osa­dzie Leśna dato­wa­na jest na rok 1144, nato­miast pierw­szym źró­dłem poda­ją­cym Leśną jako osa­dę miej­ską jest akt sprze­da­ży mia­sta dato­wa­ny 3‑go mają 1329 roku. Doku­ment wysta­wio­ny jest przez księ­cia Hen­ry­ka I Jawor­skie­go, któ­ry wła­dał Leśną od roku 1319. Po śmier­ci księ­cia w roku 1346 mia­sto wraz z przy­le­gło­ścia­mi zna­la­zło się pod pano­wa­niem koro­ny cze­skiej. Od tego okre­su aż do roku 1785 Leśną wła­da­ła rodzi­na von Dobschütz.

      Waż­ne dla roz­wo­ju mia­stecz­ka były przede wszyst­kim przy­wi­le­je, nada­ne mu przez Wła­dy­sła­wa II Jagiel­loń­czy­ka, m.in. przy­wi­lej cecho­wy z roku 1487 i pra­wo orga­ni­za­cji tar­gów z roku 1515. Dzię­ki tym aktom praw­nym Leśna sta­ła się dużym i zna­nym ośrod­kiem rzemiosła.

      Mia­sto wie­lo­krot­nie było nisz­czo­ne przez powo­dzie i dzia­ła­nia wojen­ne. Kres dotych­cza­so­we­mu roz­wo­jo­wi gospo­dar­cze­mu przy­nio­sła woj­na trzy­dzie­sto­let­nia, któ­ra dopro­wa­dzi­ła do upad­ku miej­sco­wy han­del i rze­mio­sło. Po zakoń­cze­niu dzia­łań wojen­nych w mie­ście i oko­li­cy dyna­micz­nie roz­wi­ja­ło się rze­mio­sło tkac­kie, co przy­czy­ni­ło się do ponow­ne­go roz­wo­ju Leśnej. W krót­kim cza­sie mia­stecz­ko sta­ło się jed­nym z naj­więk­szych ośrod­ków rze­mieśl­ni­czych na pogra­ni­czu śląsko-czeskim.

      Wiek XIX to okres uprze­my­sło­wie­nia mia­stecz­ka, w któ­rym powsta­ły pierw­sze zakła­dy włó­kien­ni­cze. Dwie ostat­nie deka­dy XIX i pierw­sze lata XX wie­ku to rów­nież okres zagęsz­cza­nia sie­ci połą­czeń kole­jo­wych w całych Pru­sach. Zmia­na prze­pi­sów uła­twi­ła budo­wę linii dru­go­rzęd­nych, nie wyma­ga­ją­cych speł­nie­nia wszyst­kich norm kolei głów­nych. Roz­bu­dzo­no w ten spo­sób ocze­ki­wa­nia budo­wy połą­czeń ze wszyst­ki­mi ośrod­ka­mi admi­ni­stra­cyj­ny­mi w kraju.

      W tym cza­sie połą­cze­nie kole­jo­we z Luba­niem uzy­sku­je tak­że Leśna. Po uru­cho­mie­niu połą­cze­nia mia­ło miej­sce zda­rze­nie, któ­re na trwa­le zmie­ni­ło obraz regio­nu, w tym tak­że Leśnej. W dniu 30.07.1897 roku, na sku­tek rekor­do­wych opa­dów desz­czu, doli­ną Kwi­sy prze­to­czy­ła się fala powo­dzio­wa wyrzą­dza­jąc po dro­dze ogrom­ne szko­dy, któ­re zmu­si­ły wła­dze do prze­pro­wa­dze­nia sze­re­gu inwe­sty­cji hydrotechnicznych.

      Pierw­sze pra­ce budow­la­ne roz­po­czę­to w roku 1900 wła­śnie w prze­ło­mo­wej doli­nie Kwi­sy. Na przed­po­lu Leśnej powsta­ła w latach 1905- 1907 impo­nu­ją­ca, kamien­na tama wraz z elek­trow­nią wod­ną, a za tamą jezio­ro nazwa­ne Leśniań­skim, któ­re od począt­ku peł­ni­ło rolę rekreacyjną.

      Dla potrzeb reten­cyj­nych i w celu pozy­ska­nia ener­gii powy­żej Jezio­ra Leśniań­skie­go utwo­rzo­no w latach 1919–1924 jesz­cze jeden sztucz­ny zbior­nik na Kwi­sie, nazwa­ny Jezio­rem Złot­nic­kim. Nad brze­ga­mi jezior powsta­ły ośrod­ki wypo­czyn­ko­we i przy­sta­nie. Leśna zacho­wa­ła miły cha­rak­ter mia­stecz­ka pro­win­cjo­nal­ne­go pomi­mo ogło­sze­nia jej ofi­cjal­nym letniskiem.

      W cza­sie II woj­ny świa­to­wej w mia­stecz­ku i oko­li­cach pra­co­wa­ło wie­lu Pola­ków wywie­zio­nych tutaj na robo­ty przy­mu­so­we. Leśna zosta­ła prze­sta­wio­na na pro­duk­cję mili­tar­ną, a w sąsiedz­twie mia­sta usy­tu­owa­no filię obo­zu kon­cen­tra­cyj­ne­go Gross-Rosen. W Leśnej pro­wa­dzo­no m.in. testy sil­ni­ków rakie­to­wych oraz pro­duk­cję czę­ści do lata­ją­cych bomb. Nie­ja­sny jest zakres budo­wy pod­ziem­nych fabryk, do któ­rych wej­ścia są do dziś widocz­ne w pobli­żu mia­sta, a któ­re tak­że obec­nie budzą spo­ro emo­cji w eks­plo­ra­to­rach pod­zie­mi i poszu­ki­wa­czach tajemnic.

      W 1945 mia­sto zosta­ło włą­czo­ne do Pol­ski, a jego dotych­cza­so­wą lud­ność wysie­dlo­no do Nie­miec. Jed­no­cze­śnie Leśna utra­ci­ła pra­wa miej­skie, odzy­sku­jąc je ponow­nie dopie­ro w 1962 roku. W poło­wie lat 90-tych XX-tego wie­ku. zli­kwi­do­wa­no linię kole­jo­wą do Luba­nia, doszło tak­że do restruk­tu­ry­za­cji miej­sco­we­go przemysłu.

      Oko­li­ce Leśnej są cen­ny­mi tere­na­mi rekre­acyj­ny­mi. Naj­więk­szą atrak­cją Leśnej oko­lic jest nie­wat­pli­wie Zamek Czo­cha, a tak­że zam­ki Raj­sko i Świe­cie. Dużą atrak­cję szcze­gól­nie dla wcza­so­wi­czów i wod­nia­ków sta­no­wią jezio­ra Leśniań­skie i Złot­nic­kie . Tury­ści poszu­ku­ją­cy śla­dów prze­szło­ści rów­nież w samej Leśnej znaj­dą zabyt­ki i atrak­cje god­ne uwagi.